275
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

تقويم الرجال را نيز از تصانيف خود ، شمرده است كه ظاهرا با صحيفة الصفا ، يكى است. ۱
81 . رجال النيسابورى ، از محمّد بن عبد النبى اخبارى نيشابورى. ۲
82 . كليات الرجال ، از محمّد بن عبد النبى اخبارى نيشابورى. ۳
83 . تقويم الرجال ، از محمّد بن عبدالنبى اخبارى . سه اثر اخير ، مستقل هستند . ۴
84 . نتيجة الخلف فى ذكر السلف ، از محمّد بن عبدالنبى اخبارى نيشابورى. مؤلّف ، پس از تتبع در كتاب هاى رجال ، آن را در پنج مجلّد ، تدوين كرده است. ۵
85 . تنبيه أهل الكمال و الانصاف على إختلال رجال أهل الخلاف ، از محمّد بن عنايت احمد كشميرى دهلوى ، ملقّب به علّامه و متخلّص به كامل (م 1235 ق). ۶ چنان كه از عنوان كتاب پيداست ، در رجال اهل سنّت است و در آن ، نام راويان كذّاب ، وضّاع ، مجهول ، خارجى و ضعيف كه صاحبان صحاح ششگانه اهل سنّت از آنان روايت كرده اند ، به همراه اوصاف و شرح حال آنان ، آمده است. منبع تحقيق مؤلّف در اين موضوع ، التقريب ابن حجر عسقلانى بوده است. ۷
86 . ايضاح المقال فى توجيه الأقوال ، از محمّد بن عنايت احمد كشميرى دهلوى. اين

1.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه مجلس شوراى اسلامى ، ج ۲۵ ، ص ۴۶ (ش ۷۰۳۹) و ج ۲۶ ، ص ۱۰۹ (ش ۷۶۰۷) ؛ الذريعة ، ج ۱۵ ، ص ۲۲ و ج ۴ ، ص ۳۹۶ (ش ۱۷۵۷) ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۲۲ ، ص ۳۳ (ش ۸۴۴۰) ؛ التراث العربى ، ج ۳ ، ص ۴۶۹ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۴۸۱.

2.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۱۵۷ (ش ۲۸۳) و ج ۱۰ ، ص ۱۴۵.

3.همان ، ج ۱۸ ، ص ۱۲۹ (ش ۱۰۴۴).

4.همان ، ج ۱۰ ، ص ۱۵۷ .

5.همان ، ج ۲۴ ، ص ۴۹ (ش ۲۳۸).

6.فقيه ، متكلّم و محدّث متبحّر شيعه ، كه در دهلى ديده به جهان گشود و نزد علماى عصر خود ، شاگردى كرد و با كوشش در كسب علم ، از علماى بزرگ شد. او در دهلى بر اثر خوردن سَم ، دار فانى را وداع گفت. نهاية الدراية فى شرح الوجيزة نيز از اوست (أعيان الشيعة ، ج ۱۰ ، ص ۴۳ ؛ ريحانة الأدب ، ج ۴ ، ص ۱۷۹ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۴۹۷). وى ، آثار ديگرى نيز در حديث و رجال دارد.

7.موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۴۹۷ ؛ الذريعة ، ج ۲ ، ص ۵۰۱ و ج ۴ ، ص ۴۴۱ (ش ۱۹۶۴).


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
274

شده است. ۱ اين كتاب با تحقيق مؤسسة الهداية لإحياء التراث ، توسّط انتشارات اسماعيليان در قم به سال 1415 ق ، در دو مجلّد ، چاپ شده است.
76 . شرح الفوائد الرجالية ، از ملّا اسماعيل بن عبدالملك عقدايى يزدى (1176 ـ 1230 ق). ۲ مؤلّف از شاگردان ممتاز سيّد بحرالعلوم بوده است. شرح وى مربوط به فوائد رجالى وحيد بهبهانى و ناتمام است. ۳
77 . الرجال ، از ملّا اسماعيل بن عبدالملك عقدايى يزدى. ۴
78 . فائدة فى اصحاب الإجماع ، از ملّا اسماعيل بن عبدالملك عقدايى يزدى. ۵ احتمال دارد كه با اثر قبلى يكى باشد .
79 . رسالة فى معرفة مشايخ الإجازة من الرواة ، از ميرزا ابو القاسم بن حسن گيلانى قمى (م 1231 ق). مؤلّف در اين كتاب به ذكر كسانى پرداخته است كه دانشمندان رجالى ، به صراحت ، آنان را از مشايخ اجازه شمرده اند. ۶
80 . صحيفة الصفا فى ذكر أهل الإجتباء و الإصطفاء ، از محمّد بن عبد النبى اخبارى نيشابورى (1178 ـ 1232 ق). كتاب ، در دو مجلّد است: مجلّد اوّل ، شامل فوائدى در درايه و رجال ، و مجلّد دوم ، در اسامى ، كنيه ها و القاب است. مؤلّف ، در رجال الكبير ،

1.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۱۴۱ و ۱۴۲.

2.اسماعيل (محمّد اسماعيل) بن محمّد ملك (عبدالملك) تبريزى عقدايى (عقدا ، از روستاهاى يزد است). وى از فقها و دانشمندان مشهور شيعه است كه نزد سيّد محمّد مهدى بحرالعلوم و محمّد شريف بن حسنعلى مازندرانى (شريف العلماء) درس خواند. او پس از تبحّر يافتن در فقه و اصول ، مقيم نجف گرديد و به تأليف و تدريس ، مشغول شد. در سال ۱۲۱۸ ق، به ايران آمد ، در يزد ماندگار شد و در آن جا به وعظ و افتا و تدريس پرداخت و در آن جا بدرود حيات گفت (أعيان الشيعة ، ج ۳ ، ص ۳۸۳ ؛ الذريعة ، ج ۷ ، ص ۱۸ و ج ۱۰ ، ص ۹۶ و ج ۱۳ ، ص ۳۸۷ و ج ۱۶ ، ص ۸۷ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۱۴۲).

3.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۳۸۷ (ش ۱۴۵۶).

4.همان ، ج ۱۰ ، ص ۹۶.

5.همان ، ج ۱۶ ، ص ۸۷ .

6.همان ، ج ۲۱ ، ص ۲۶۱ (ش ۴۹۴۰) و ج ۱۰ ، ص ۹۳ و ج ۴ ، ص ۶۰.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78116
صفحه از 407
پرینت  ارسال به