327
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

بزرگ كربلا و نجف (مانند: محمّد مهدى فتونى عاملى نجفى ، محمّد باقر هزار جريبى و محمّد باقر بن محمّد اكمل بهبهانى) درس خواند. سپس به تبريز بازگشت و به وعظ و خطابه پرداخت و امامت جماعت را بر عهده گرفت و مدّتى در شيراز ، قاضى لشكر كريم خان بود. وى در حدود سال 1208 ق ، در قزوين درگذشت. از آثار اوست :
ـ الشفا فى أخبار آل المصطفى (جامع حديثى بزرگ)
ـ الشافى الجامع بين «البحار» و «الوافى» . ۱

فضلعلى بيگ بن شاهوردى بن خلف توشمال باشى (ق 12 ق)

وى ، شاگرد علّامه مجلسى است و از مجلسى ، سيّد ماجد بن هاشم بحرانى و شيخ محمّد بن حسن صاحب معالم ، روايت نقل مى كند. برخى از شهرت او به «توشمال باشى» كه در دربار صفويان ، مقام رئيس مباشران مطبخ يا خوان سالار عالى شاه ايران بود ، احتمال داده اند كه وى خوان سالارى دربار صفوى را به عهده داشته است.
از آثار اوست:
ـ الأوفى (جامع بزرگ حديثى)
ـ تبصرة الأعياد السليمانية (در آداب مستحبّات به مربوط به اعياد)
ـ كنز الحق (شامل دعاهاى الأوفى)
ـ مصباح الهدى (تلخيص كنز الحق)
ـ العروة الوثقى (تلخيص مصباح الهدى به فارسى)
ـ مقاليد الفلاح (مختصر مصباح الهدى با حذف اسانيد)

1.أعيان الشيعة ، ج ۹ ، ص ۳۳۳؛ الذريعة ، ج ۱۴ ، ص ۱۹۹؛ مفاخر ، ج ۱ ، ص ۱۱۶؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۵۸۱.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
326

محمّد باقر بن محمّد اكمل (وحيد بهبهانى) (م1205 يا 1206 ق)

وى ، از علماى بزرگ و مرجع شيعه در عصر خود است كه در سال 1117 ق ، در اصفهان ، متولّد شد و نزد پدرش و ديگر عالمان بزرگ ، از جمله سيّد صدرالدين محمّد بن محمّد باقر قمى همدانى نجفى و سيّد محمّد بن عبد الكريم طباطبايى (جدّ سيّد مهدى بحر العلوم) درس خواند. او از بهبهان به كربلا (مركز اخباريان آن روز) رفت و با تدريس اصول و برپايى مناظرات ، جريان اخباريگرى را به شكست وا داشت.
وحيد ، شاگردان مبرّز بسيارى تربيت كرد كه از آن جمله اند: سيّد بحر العلوم ، شيخ جعفر كاشف الغطاء ، ملّا مهدى نراقى ، سيّد محمّد مهدى شهرستانى ، سيّد على صاحب رياض ، ابو على حائرى ، ميرزاى قمى ، سيّد دلدار على نقوى و حجة الاسلام شفتى. ۱
وحيد ، كتاب هاى متعدّدى نگاشت كه از آن جمله است:
ـ حاشيه بر منهج المقال
ـ تعليقه بر رجال سيّد مصطفى خويى
ـ شرح الفوائد الرجالية
ـ الحاشية على التهذيب
ـ الحاشية (شرح) على الوافى
ـ شرح حديث «بِمَ يُعرَفُ النّاجى». ۲

محمّد رضا بن عبد المطّلب تبريزى (م ح 1208 ق)

وى ، فقيه ، محدّث ، خطيب و شاعر شيعى است و نزد پدرش عبد المطّلب و فقهاى

1.رك: موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۵۳۰.

2.موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۵۲۹؛ روضات الجنّات ، ج ۲ ، ص ۹۴؛ الكنى والألقاب ، ج ۲ ، ص ۱۰۹؛ ريحانة الأدب ، ج ۱ ، ص ۳۰۹؛ أعيان الشيعة ، ج ۹ ، ص ۱۸۲؛ الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۱۹۳ و...

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66355
صفحه از 407
پرینت  ارسال به