كعب بن اشرف) را بازسازى و با عنوان آثار باستانى ثبت كردند. ۱
اين جريان بر اساس برخى شواهد تاريخى ، از حمايت و دخالت استعمار نيز برخوردار بوده است. ۲ و دولت انگلستان ، در راستاى سياست تفرقه افكنى بين مسلمانان و تجزيه ممالك اسلامى براى سلطه بيشتر و راحت تر خود بر آنها ، از اوايل كار محمّد بن عبد الوهاب ، مشوّق او بوده است و در ادامه راه نيز با حكّام سعودى ، قرار و مدارهايى داشته اند. بر اساس آنچه همفر ، جاسوس انگليس در ممالك اسلامى ، در كتاب خاطرات خود ، درباره رابطه خود و محمّد بن عبد الوهاب مى گويد ، ۳ بى ترديد مى توان گفت كه وهّابيگرى ، ساخته و پرداخته استعمار انگليس بوده است. همين توطئه ها يكى از عوامل سقوط دولت عثمانى و مستعمره شدن بسيارى از كشورهاى اسلامى بوده است.
قابل توجّه اين كه وهّابيگرى ، از همان ابتدا ، حتّى در ميان اهل سنّت ، مخالفانى داشته است. از جمله سليمان بن عبد الوهاب نجدى(م پس از 1206 ق) كه بدعت هاى برادرش را مورد تقبيح و انتقاد قرار داد و كتاب هايى در ردّ او تأليف كرد كه از جمله آنهاست :
1 . الصواعق الإلهية فى الردّ على الوهّابية.
2 . فصل الخطاب فى الردّ على محمّد بن عبد الوهّاب. ۴
علاوه بر وى ، ديگر دانشمندان مسلمان ، اعم از شيعه و سنّى ردّيه هاى متعدّدى بر وى نوشته اند كه بيش از 23 مورد از آنها در الذريعة ذكر شده است. ۵
1.فرهنگ عقايد و مذاهب اسلامى ، ص ۲۵۳.
2.سيماى مكّه ، ص ۲۱۳.
3.رك: خاطرات همفر جاسوس انگليس در ممالك اسلامى ، ص ۴۰ به بعد.
4.تاريخ مكّه ، ص ۱۶۵؛ ايضاح المكنون ، ج ۲ ، ص ۷۲.
5.الذريعة ، ج ۴ ، ص ۴۵۵ و ج ۱۰ ، ص ۲۳۶ و ج ۱۱ ، ص ۶۲.