85
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

2. غرائب الأخبار و نوادر الآثار ، از سيّد نعمة اللّه بن عبد اللّه جزايرى. اين كتاب ، شامل احاديثى است كه به نظر مؤلّف ، غريب بوده است و براى هر يك از معصومان عليهم السلام ، بابى گشوده است. ۱
3. معادن الحكمة فى مكاتيب الأئمة ، از محمّد بن محمّد محسن علم الهدى كاشانى (م 1115 ق). مجموعه اى از نامه هاى ائمه عليهم السلام است كه به مناسبت هاى مختلف ، نوشته شده است. اين كتاب به سال 1388 ق ، در يزد ، توسّط انتشارات وزيرى ، و نيز در سال 1409 ق ، با تعليقات على احمدى ميانجى به همّت انتشارات جامعه مدرّسين حوزه علميه قم ، چاپ شده است. ۲
4. مقرّب الجنة و مبعّد النار ، از حسين بن اسماعيل بافقى (اوليا) (ق 12ق) . اين كتاب ، در دو مجلّد و شامل احاديث فقهى اهل بيت عليهم السلام ، از طهارت تا ديات و نيز اصول دين ، فضايل اهل بيت عليهم السلام و... است. ۳
5 . محيى القلوب ، از محمّد رفيع بن محمّد شفيع قزوينى (ق 12 ق). اين اثر ، در اصول و فروع دين است و از كتب معتبر حديث و آثار برجسته فقها ، برگزيده شده است. مؤلّف ، احاديث را از الكافى و كتاب من لايحضره الفقيه گرفته و به صورت تحت اللفظى ترجمه كرده است. ۴
6. جواهر الأحاديث ، از محمّد نصير بن محمّد معصوم بارفروشى (ق 12 ق). ۵

1.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۰ ، ص ۱۸۸ (ش ۳۸۰۸).

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۴ ، ص ۲۶ (ش ۱۲۲۵) ؛ معجم المطبوعات العربية فى ايران ، ص ۳۱۴ .

3.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۴ ، ص ۵۲۹ (ش ۷۲۹۶).

4.همان ، ص ۳۰۴ (ش ۵۵۴۲) .

5.وى از عالمان اخبارى و از مخالفان علوم عقلى است و در برخى آثار خود ، كتب فلاسفه را از كتاب هاى ضالّه دانسته است. وى در بابل (بارفروش) اقامت داشت و به ملّا نصير ، معروف بود (تراجم الرجال ، ج ۳ ، ص ۴۱۰ ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ج ۱۴ ، ص ۵۹۶). وى آثار ديگرى نيز در حديث دارد .


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
84

12. المستطرفات فى جمع الأخبار و الروايات ، از محسن بن محمّد رفيع گيلانى (م 1290ق) در بيش از بيست مجلّد. ۱

2 ـ 2 . كتاب هاى حديثى كوچك تر

علاوه بر جوامع ياد شده كه حجم زيادى از روايات را با ترتيب و عناوين ويژه در خود جاى داده اند ، محدّثان و دانشمندان شيعه ، بنا به سليقه خويش و با توجّه به احساس نياز به پاسخگويى به سؤالات ، كتاب هاى كوچك ترى را بر مدار روايات و احاديث خاندان عصمت و طهارت ، تدوين كرده اند كه هر يك در جاى خويش ، گنجينه اى ارزشمند و آبشخورى روحبخش براى جويندگان حقيقت و طالبان معارف الهى است. كتاب هاى زير ، از آن جمله است :
1. الأنوار النعمانية فى بيان معرفة النشأة الانسانية ، از سيّد نعمة اللّه بن عبد اللّه جزايرى (م 112 ق) . اين كتاب ، در احوال انسان از آغاز خلقت تا حشر و نشر وى ، برگرفته از آيات قرآن و احاديث اهل بيت عليهم السلام و نقل از بزرگانى است كه مى توان به آنها اطمينان كرد. كتاب ، شامل سه باب با عنوان «نورـ نور» است.
مؤلّف ، درباره انگيزه تأليف خود مى گويد :
چون اكثر كتب تاريخى ، از تواريخ يهود نقل شده و غالبا پُر از اكاذيب است ، از اين رو ، بر آن شدم كه آنچه از طريق اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام رسيده ، بنگارم و از غير آن ، خوددارى كنم. ۲
اين كتاب در سال 1271 ق ، چاپ سنگى و در سال 1404 ق ، در بيروت در چهار مجلّد ، به چاپ رسيده است.

1.تراجم الرجال ، ج ۱ ، ص ۴۲۵ ـ ۴۲۹ .

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ج ۱۴ ، ص ۹۵ (ش ۱۰۶۵۹) ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۴ ، ص ۱۰۳ (ش ۵۳۱۵) .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 76893
صفحه از 407
پرینت  ارسال به