12. المستطرفات فى جمع الأخبار و الروايات ، از محسن بن محمّد رفيع گيلانى (م 1290ق) در بيش از بيست مجلّد. ۱
2 ـ 2 . كتاب هاى حديثى كوچك تر
علاوه بر جوامع ياد شده كه حجم زيادى از روايات را با ترتيب و عناوين ويژه در خود جاى داده اند ، محدّثان و دانشمندان شيعه ، بنا به سليقه خويش و با توجّه به احساس نياز به پاسخگويى به سؤالات ، كتاب هاى كوچك ترى را بر مدار روايات و احاديث خاندان عصمت و طهارت ، تدوين كرده اند كه هر يك در جاى خويش ، گنجينه اى ارزشمند و آبشخورى روحبخش براى جويندگان حقيقت و طالبان معارف الهى است. كتاب هاى زير ، از آن جمله است :
1. الأنوار النعمانية فى بيان معرفة النشأة الانسانية ، از سيّد نعمة اللّه بن عبد اللّه جزايرى (م 112 ق) . اين كتاب ، در احوال انسان از آغاز خلقت تا حشر و نشر وى ، برگرفته از آيات قرآن و احاديث اهل بيت عليهم السلام و نقل از بزرگانى است كه مى توان به آنها اطمينان كرد. كتاب ، شامل سه باب با عنوان «نورـ نور» است.
مؤلّف ، درباره انگيزه تأليف خود مى گويد :
چون اكثر كتب تاريخى ، از تواريخ يهود نقل شده و غالبا پُر از اكاذيب است ، از اين رو ، بر آن شدم كه آنچه از طريق اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام رسيده ، بنگارم و از غير آن ، خوددارى كنم. ۲
اين كتاب در سال 1271 ق ، چاپ سنگى و در سال 1404 ق ، در بيروت در چهار مجلّد ، به چاپ رسيده است.