93
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

اين كتاب در برترى برخى از ملائكه بر برخى ديگر و برترى پيامبران بر ملائكه و برترى پيامبر اكرم و اهل بيت ايشان بر تمام موجودات است. ۱
5 . المناقب و المثالب ، از حيدر على بن محمّد شيروانى (م بعد از 1129 ق) . اين كتاب ، شامل فضايل اهل بيت عليهم السلام و مثالب دشمنان آنان است . مؤلّف ، همه احاديث و دلايل را از كتب معتبر محدّثان و مفسّران اهل سنّت ، نقل و در يك «مقدمه» و چهارده «باب» ، مرتّب كرده است. ۲
6 . فضائل السادات ، از محمّد اشرف بن عبد الحسيب علوى اصفهانى (م1145 ق). كتاب ، در بيان فضايل و محبّت فرزندان پيامبر اكرم ، بخصوص حضرت زهرا عليهاالسلام و ائمه اطهار است و از كتب معتبر شيعه و سنّى انتخاب شده است. ۳
7 . ذريعة النجاة من مهالك تتوجه بعد الممات ، از اسماعيل بن محمّد حسين خواجويى (م 1173 ق) . كتاب ، در باب برخى فضايل امير مؤمنان و فرزندان معصوم ايشان است ، با استدلال به برخى آيات و روايات. ۴
8 . بشارات الشيعة ، از اسماعيل بن محمّد حسين خداجويى. كتاب ، در هشت «فصل» نوشته شده و در هر فصل ، به نوعى به بشارت ، اشاره است و گفته اند: بهترين كتابى است كه در اين زمينه ، نوشته شده است.
پاره اى از واژه ها ـ كه هنگام تقيّه نزد مخالفان و منافقان ، به صورت كنايه و رمز به كار مى رفته است ـ نيز در آن آمده است ؛ واژه هايى مانند: عجل ، سامرى ، عتل ، نعثل ، زنيم و... . ۵

1.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۲ ، ص ۳۰۹ (ش ۴۷۴۱).

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى، ج ۱۴ ، ص ۵۳۶ (ش ۱۰۱۰۰۰) ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۲ ، ص ۱۸۵ (ش ۵۹۲).

3.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ج ۱۴ ، ص ۳۸۴.

4.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۶ ، ص ۵۵ (ش ۶۰۵۳).

5.الذريعة ، ج ۳ ، ص ۱۱۲ (ش ۳۷۹) و ج ۱۵ ، ص ۹۵ (ش ۶۲۶) ؛ أعيان الشيعة ، ج ۳ ، ص ۴۰۳ (ش ۱۱۷۳).


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
92

با توجّه به تكيه جزايرى بر روايات خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله در نگارش كتاب هاى خود ، اين كتاب نيز چندان از احاديث سرشار است كه نگاهى اجمالى به محتواى آن ، كتابى حديثى را در نظر خواننده تداعى مى كند و نسبت به ديگر كتاب هاى قصص انبيا از جهت سند و اعتبار مطالب ، از امتياز ويژه اى برخوردار است. اين كتاب ، توسط آقاى يوسف عزيزى به فارسى ترجمه و به همّت انتشارات هاد (چاپ اوّل ، 1380 ش) منتشر گرديده است.
3 . الدرّ المسلوك فى أخبار الأنبياء و الأوصياء و الخلفاء و الملوك ، از احمد بن حسن حرّ عاملى (م بعد از 1120 ق) . ۱ كتاب ، در يك «مقدّمه» ، سه «مسلك» و يك «خاتمه»، ترتيب يافته است . مقدّمه ، درباره ابتداى آفرينش آسمان ها و زمين و شگفتى هاى آنهاست . مسلك اوّل ، شامل تاريخ قبل از آفرينش آدم عليه السلام تا رحلت پيامبر اكرم است. مسلك دوم ، از وفات پيامبر صلى الله عليه و آله تا رحلت امام حسن عسكرى عليه السلام در سال 260 ق ، بيان شده كه در آن ، از تاريخ زندگى فاطمه عليهاالسلام ، امامان معصوم ، خلفاى پيشين ، دانشمندان و مجتهدان ياد شده است. مسلك سوم ، از رحلت امام عسكرى عليه السلام تا زمان تيمور لنگ در سال 803 ق ، شرح شده و خاتمه، درباره احوال آخر زمان ، قيامت و حساب است. حرّ عاملى ، اين كتاب را روض الناظرين فى علم الأولين و الآخرين نيز ناميده است. ظاهرا وى نام و ترتيب كتاب را از تاريخ محمّد بن شحنه حلبى با نام روض المناظر فى تاريخ الأوائل و الأواخر گرفته است. ۲
4 . حدائق المقرّبين ، از مير محمّد صالح بن عبد الواسع خاتون آبادى (م1126 ق).

1.وى برادر شيخ محمّد بن حسن حرّ عاملى است و پس از وى ، در مشهد به منصب شيخ الاسلامى رسيد. او در سال ۱۱۱۵ ق ، به خواست سلطان حسين صفوى به اصفهان رفت. محمّد قاسم طسوجى، از او اجازه روايت دارد. جواهر الكلام در اخلاق و تفسير الشيخ أحمد نيز از آثار اوست (تراجم الرجال ، ج ۱ ، ص ۶۵ ؛ أعيان الشيعة ، ج ۲ ، ص ۴۹۴ ؛ طبقات أعلام الشيعة ، ج ۶ ، ص ۳۱).

2.أعيان الشيعة ، ج ۲ ، ص ۴۹۴ ؛ الذريعة ، ج ۱۱ ، ص ۲۷۷.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 67971
صفحه از 407
پرینت  ارسال به