199
سهم زنان در نشر حديث

قوى تر و بهتر قرار گيرد . از اين رو عمل مؤلّف ، در خور ارج و ستودنى است . اگر نويسنده به برخى نكات توجّه مى كرد ، اين اثر بهتر از اين قابل عرضه بود :
1 . در شكل كنونى ، روش واحدى در اعراب گذارى ، اتّخاذ نشده است و اعراب گذارى احاديث ، در دو جلد بسيار متفاوت است ؛ برخى احاديث به طور كامل اعراب گذارى شده و برخى ديگر نه .
2 . مؤلّف ، روش خود را در تنظيم و تبويب ، باز نگفته و آنچه بدان اشارت رفت ، از مقايسه كتاب با منابع و مآخذ به دست آمد .
3 . بهتر آن بود كه روايات را شماره گذارى مى كرد .
4 . شرح حال كوتاهى از تمام زنان راوى ، امرى سزاوار بود ؛ با توجّه به اين كه تعداد راويان صد نفر است و وى ، چهل تن را ترجمه كرده است .
5 . لازم بود در مقدّمه ، سرگذشت روايت زنان ، ديدگاه عالمان رجال در اين زمينه ، كتبى كه به ترجمه زنان راوى پرداخته ، را بيان كند و دورنمايى از موضوع در اختيار خواننده قرار دهد .


سهم زنان در نشر حديث
198

احاديث را روايت كرده اند بيش از صد نفر هستند .
كتبى را كه مؤلّف ، مبنا قرار داده و احاديث را از آن استخراج كرده ، 28 عنوان است :
1 . صحيح البخارى ، 2 . صحيح مسلم ، 3 . سنن ابن ماجه ، 4 . صحيح سنن ابن ماجه ، 5 . المستدرك للحاكم ، 6 . سنن الدار قطنى ، 7 . مصنف ابن ابى شيبة ، 8 . صحيح ابن حيّان ، 9 . صحيح ابن خزيمة ، 10 . مسند الشافعى ، 11 . مسند ابى حنيفة ، 12 . مصنف عبد الرزاق ، 13 . مسند الدارمى ، 14 . حلية الاولياء ، 15 . صحيح ابن عوانة ، 16 . سنن البيهقى ، 17 . سنن ابى داوود ، 18 . سنن الترمذى ، 19 . صحيح ابى داوود ، 20 . مسند الامام احمد ، 21 . الفتح الربانى ، 22 . موطأ الامام مالك ، 23 . معاجم الطبرانى ، 24 . مسند ابى يعلى ، 25 . مسند البزّار ، 26 . نيل الاوطار ، 27 . مجمع الزوائد (للهيثمى) ، 28 . جامع الاصول (لابن الاثير) .
در جزء اول اين كتاب ، روايات صحيح بخارى و صحيح مسلم گرد آمده است و در جزء دوم ، ساير احاديث جمع شده است . ترتيب و تبويب روايات ، به شيوه صحيح بخارى است . نويسنده ، مدّعى است رواياتى كه ضعف آن معلوم بوده در اين مجموعه نيامده است (ج 2 ، ص 8) . در مقدّمه جلد اول و دوم شرح كوتاهى از مهم ترين زنان راوى ارائه شده است .
عدد زنان ترجمه شده ، چهل تن است كه 27 نفر در جلد نخست و سيزده تن در جلد دوم ، ترجمه شده است . شرح حال مختصرى نيز از همسران پيامبر در آغاز جلد نخست آمده است . نويسنده ، در پانوشت ها ، مأخذ احاديث را ذكر مى كند و غير از آن ، توضيحاتى نيز پيرامون سند ، راويان و برخى لغات اضافه مى كند . وى ، تعداد روايات عايشه را 2210 گفته است (ج 1 ، ص 11) . در پايان كتاب ، فهارس اعلام النساء ، اطراف الحديث و موضوعات را آورده كه بهره ورى از آن را آسان مى كند .
روشن است كه اين كار بدين شكل گسترده ، تازگى دارد و مى تواند مبناى كارهاى

  • نام منبع :
    سهم زنان در نشر حديث
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 42078
صفحه از 276
پرینت  ارسال به