3 . زنان محدّث در قرن ششم (بر پايه دو پژوهش)
براى معرفى و شناسايى زنان محدّث در قرن ششم ، فقط دو اثر مستقل در دسترس است : التحبير فى المعجم الكبير ، نوشته ابوسعيد عبد الكريم بن محمّد سمعانى (506 ـ 562ق) ؛ السنة النبوية الشريفة فى القرن السادس الهجرى كه در دوره معاصر منتشر شده است .
البته نمى توان اين دو اثر را جامع اسامى تمامى زنان محدّث دانست ، ولى تا اندازه زيادى مى توانند واقعيت هاى تاريخى آن دوره را گزارش كنند .
در كتاب سمعانى ، شرح حال هفتاد زن محدّث و در كتاب السنة النبوية ، نام 22 زن محدّث آمده ، كه در مجموع ، شامل 92 زن هستند . از اين ميان ، نام هاى دو محدّث ، در اين دو اثر تكرار شده ، كه با كسر آن دو ، مجموع زنان محدّث ، نود نفر خواهند شد .
اينك تراجم زنان محدّث را بر پايه اين دو كتاب ، به همراه معرفى اجمالى اين دو اثر آورده ، در پايان ، فهرست الفبايى اسامى موجود در دو كتاب ، به همراه تحليل اجمالى ، عرضه مى گردد .
يكم . التحبير فى المعجم الكبير ، ابوسعيد عبد الكريم بن محمّد سمعانى (506 ـ 562ق) ، تحقيق : منيرة ناجى سالم ، 2 ج ، 647 + 657ص .
اين كتاب ، با هزينه ديوان الاوقاف بغداد ، در سال 1395ق/1975م ، منتشر شده است .
محقق كتاب ، خانم منيره ناجى سالم ، داراى كارشناسى ارشد از دانشگاه بغداد