25
سهم زنان در نشر حديث

1 . كتاب هاى عمومى

1 . جامع مسانيد النساء ، ابراهيم محمّد الجمل ، القاهرة : الدار المصرية اللبنانية ، 1412 ق ، 2 ج ، 307 + 320 ص .
در اين مجموعه دو جلدى ، 1752 حديث غير مكرر جمع شده كه از اين تعداد ، 814 حديث در جلد اول و 938 روايت در جلد دوم ، قرار دارد . زنانى كه اين احاديث را روايت كرده اند ، بيش از صد نفر هستند .
كتبى كه مؤلّف ، مبنا قرار داده و احاديث را از آن استخراج كرده ، 28 عنوان است : 1 . صحيح البخارى ، 2 . صحيح مسلم ، 3 . سنن ابن ماجة ، 4 . صحيح سنن ابن ماجة ، 5 . المستدرك للحاكم ، 6 . سنن الدار قطنى ، 7 . مصنّف ابن ابى شيبة ، 8 . صحيح ابن حبّان ، 9 . صحيح ابن خزيمة ، 10 . مسند الشافعى ، 11 . مسند ابى حنيفة ، 12 . مصنّف عبد الرزاق ، 13 . مسند الدارمى ، 14 . حلية الاولياء ، 15 . صحيح ابن عوانة ، 16 . سنن البيهقى ، 17 . سنن ابى داوود ، 18 . سنن الترمذى ، 19 . صحيح ابى داوود ، 20 . مسند الامام احمد ، 21 . الفتح الربانى ، 22 . موطّأ الامام مالك ، 23 . معاجم الطبرانى ، 24 . مسند ابى يعلى ، 25 . مسند البزّاز ، 26 . نيل الاوطار ، 27 . مجمع الزوائد للهيثمى ، 28 . جامع الأصول لابن اثير .
در جلد اول اين كتاب ، روايات صحيح بخارى و صحيح مسلم و در جلد دوم ، ساير احاديث جمع شده است . ترتيب و تبويب روايات ، به شيوه صحيح بخارى است . نويسنده ، مدعى است رواياتى كه ضعف آن معلوم بوده در اين مجموعه نيامده است (ج 2 ، ص 8) . در مقدمه جلد اول و دوم ، شرح كوتاهى از مهم ترين زنان راوى ، ارائه شده است .
عدد زنان ترجمه شده ، چهل تن است كه 27 نفر در جلد نخست و سيزده تن در جلد دوم ، ترجمه شده است . شرح حال مختصرى نيز از همسران پيامبر ، در آغاز جلد نخست آمده است . نويسنده ، در پانوشت ها ، مأخذ احاديث را ذكر مى كند و نيز


سهم زنان در نشر حديث
24

اسلامى ، 1377 .
در اين كتاب ، 177 زن راوى حديث ، به ترتيب طبقه ، معرفى شده است . نخست ، زنان راوى حديث پيامبر صلى الله عليه و آله و سپس راويان ساير امامان عليه السلام معرفى شده اند . براى هر يك ، شرح حال و ترجمه اى نسبتا مبسوط گزارش شده است .
3 . اعلام النساء المؤمنات ، محمّد الحسون ـ امّ على مشكور ، تهران : اسوه ، 1419 ق ، 720 ص .
اين كتاب ، ويژه معرفى زنان راوى نيست ، امّا از آن رو كه در بخش فهارس كتاب ، فهرست رُوات زن و زنان صاحب اجازه را آورده ، در شمار كتب اختصاصى معرفى گرديد .
مجموع زنان راوى و صاحب اجازه كه در اين اثر معرفى شده اند ، 168 زن است .
4 . حضور بانوان در نقل حديث غدير ، سيد ضياء مرتضوى ، فصل نامه علوم حديث ، ش 7 . در اين مقاله ، هجده زن از صحابه و غير صحابه كه جزوِ راويان حديث غدير به شمار مى روند ، به اجمال معرفى شده اند .

ج . كتاب هاى حديثى خاص احاديث زنان

در اين بخش ، منابعى معرفى خواهد شد كه روايت هاى زنان را گرد آورده باشند ؛ خواه زنان مصدر حديث باشند خواه راوى . از اين رو منابعى كه به گردآورى سخنان حضرت فاطمه عليهاالسلامپرداخته يا سخنان برخى از زنان صحابه و ساير زنان را جمع آورى كرده اند ، معرفى خواهند شد .
برخى منابع روايى زنان ، اختصاص به يك يا چند زن دارند و برخى ديگر به گردآورى عمومى نظر داشته اند . در اين جا به ترتيب ، كتاب هاى عمومى و سپس اختصاصى آورده مى شود :

  • نام منبع :
    سهم زنان در نشر حديث
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 35435
صفحه از 276
پرینت  ارسال به