اشاره نموده که روايت او از امام رضا ( از سوي برخي مورد اشاره قرار گرفته است. ۱ از اين رهگذر، شاذان بن خليل از راويان سه امام( است.
اگر آن توصيف و گزاره دربارة «يونس بن عبدالرحمن» باشد، در اين صورت، هم مشتمل بر روند يک سويه نگري و شايد حاوي جهت منفي باشد. بسياري از واقفيان، يونس را تهديد و برخي تطميع گسترده کردند، که بر صحت ديدگاه آنان پايبند باشد و امامت امام رضا( را اقرار نياورد، اما او در رد آن درخواست‌هاي جاذبه‌دار پاي فشرد. ۲ يونس بن عبدالرحمن از رهگذر اين‌که متوفاي سال 208ق است، ۳ تمامي دوران امامت امام رضا (م 203ق) و پنج سال از عصر ولايت، امام جواد( را درک کرده است. نجاشي ۴ و شيخ طوسي، ۵ با تأکيد، او را از صحابيان امام رضا( نيز بر شمرده‌اند و روايت او از آن حضرت در منابع روايي به فراواني رخ داده و مشهود است. آن حضرت از جمله وکيل خويش «عبدالعزيز بن مهتدي قمي» را براي شناخت و دريافت کامل دين و فقه اهل بيت، به او ارجاع داده است. ۶ وي از مخالفان همکاري امام رضا( با نظام خلافت در هر صورت بود. ۷
3. «فضل بن شاذان معاصر چهار امام (امام رضا، امام جواد، امام هادي و امام عسکري() بوده و بارها با ايشان ديدار کرده و از آنان روايت کرده است».
راقم اين سطور، گرچه بر اين موضع ـ که فضل بن شاذان معاصر چهار امام بوده و از صحابيان آنان به حساب مي‌آيد ـ با نويسنده همراه و موافق است، اما با دو گرايش و رويکرد ايشان ـ که ملاقات فراوان با آن ذوات مقدس و نقل از همه آنان باشد ـ همگام نيست و آن را مبتني بر دليل، مدرک و قرينه نمي‌داند.
دربارة اين‌که با آن چهار امام به فراواني ملاقات داشته است، از زاويه ملاقات کننده و ملاقات شونده، دستخوش چالش و مانع است. کنترل و مراقبت شديد آن پيشوايان، بويژه امامان هادي( و عسکري(، از طرف نظام خلافت امکان آن رخداد را کم‌رنگ و تضعيف مي‌کند. از طرفي، حضور «فضل بن شاذان» در«خراسان» به عنوان وکيل و مرجع و آسيب شناس و اشتغال دايم و ممتد او به نقادي جريان‌ها و مکاتب انحرافي و مناظرات با صاحبان ملل و نحل و از طرف ديگر، کنترل فعل و انفعالات او به وسيله طاهريان حاکمان منطقه‌اي و سپري کردن ايام ممتد تبعيد در منطقه بيهق، همگراي با ديدارهاي فراوان نيست.
نقل فضل بن شاذان از امام رضا( و ملاقات مکرر با آن حضرت، علي‌رغم اين‌که برخي او را متولد پس از شهادت امام رضا( مي‌دانند، ۸ در منابع حديث ريشه و بنياد استوار دارد. ۹ و تنها در يک مورد،
1.رجال النجاشي، ش۸۴۰ .
2.همان، ش۱۲۰۸؛ خلاصة الاقوال، ص۲۹۶ ش۱۱۰۳؛ كتاب الرجال، ص۲۰۷، ش۱۷۴۳ .
3.كتاب الرجال، ص۲۰۷، ش۱۷۴۳ .
4.همان، ش۱۲۰۸ .
5.رجال الطوسي، ش۵۴۷۸ .
6.رجال النجاشي، ش۱۲۰۸ .
7.اختيار معرفة الرجال، ش۹۴۳ .
8.معرفةالحديث، ص۲۷۱، ش۱۴ .
9.عيون اخبارالرضا(، ج۱، ص۱۹ و ۱۰۹ و ۱۸۷ و ج۲، ص۲۵ و ۲۶؛ التوحيد، ص۱۳۷ و ۲۶۹؛ الخصال، ص۵۸؛ من لا يحضره الفقيه، ج۴، ح۵۹۱۵ .
