ضرورت حضور امام زمان و حجت خدا به عنوان واسطه فیض الهی

بسم الله الرحمن الرحیم

یا ایها العزیز مَسَّنا و اهلنا الضُر و جِئنا ببضاعه مُزجاه و اَوفِ لَنَا الکَیل و تَصَدَّق علینا ؛ ان الله يَجزِي المتصدقين. (یوسف ۸۸)

یکی از مسائلی که در عصر غیبت بسیار مهم است باور به ضرورت حضور امام زمان و حجت خدا به عنوان واسطه فیض الهی است. زیرا پیامبر اسلام می فرماید: ولا الحجة لساخت الأرض بأهلها.

مهم این است که ما در مقابل حجت خدا وظایف و تکالیفی داریم اما گاهی تصور می­شود باید امام زمان ظهور داشته باشد در حالی که معیار تکلیف حضور اوست که حضور دارد از امور ما مطلع و مراقب ماست که فرمود:

إِنّا غَيْرُ مُهْمِلينَ لِمُراعاتِكُمْ، ولاناسينَ لِذِكْرِكُمْ، وَلَوْلا ذلِكَ لَنَزلَ بِكُمُ اللاّْواءُ وَاصْطَلَمَكُمُ الاَعْداءُ، فَاتَّقُوا اللّهَ جَلَّ جَلالُهُ وَظاهِرُونا.

بنابر این وظیفه ما یاری اوست چه او را ببینیم و چه نبینیم

نکته مهم دیگر مفهوم غیبت اوست زیرا غیبت امام زمان می­تواند به سه معنا باشد

اول: حضور غیر محسوس داشتن؛ به این معنا که حضور وی مانند موجودات غیبی امثال فرشته شده و دیگر با حواس ظاهری قابل دیدن نیست.

دوم: حضور داشتن در جایی مشخص؛ به این معنا که حضرت در این عالم خاکی نیست و مانند حضرت مسیح به آسمان عروج کرده است و یا فقط در یک نقطه مشخصی سکونت دارد.

سوم: حضور داشتن محسوس اما ناشناس، به این معنا که آن حضرت مانند دیگر انسان­ها در میان ما زندگی می­کند اما کسی او را نمی­شناسد.

از منابع دینی به دست می­آید که غیبت امام زمان به معنای سوم درست است زیرا امام صادق با تشبیه آن حضرت به یوسف پیامبر می­فرماید:
إِنَّ فِی صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ سُنَناً مِنَ الْأَنْبِیَاءِ ….. وَ أَمَّا سُنَّتُهُ مِنْ یُوسُفَ فَالسِّتْرُ جَعَلَ اللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْخَلْقِ حِجَاباً یَرَوْنَهُ وَ لَا یَعْرِفُونَهُ.

حضرت یوسف مدتی طولانی غائب شد تا اینکه برادران بر او داخل شدند, پس آنها را شناخت در حالی که آنها او را نشناختند. حضرت قائم نیز از خلق غائب شد, در حالی که در میان آنها راه می رود و مردم را می شناسد ولی مردم حضرت مهدی را نمی شناسند.[۱]

پس امام زمان همه جا حضور دارند و در میان ما زندگی می­کنند اما به صورت ناشناخته در این باره امام صادق می­فرماید: ...فَمَا تُنْكِرُ هَذِهِ الْأُمَّةُ أَنْ يَكُونَ اللَّهُ يَفْعَلُ بِحُجَّتِهِ مَا فَعَلَ بِيُوسُفَ وَ أَنْ يَكُونَ صَاحِبُكُمُ الْمَظْلُومُ الْمَجْحُودُ حَقَّهُ صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ يَتَرَدَّدُ بَيْنَهُمْ وَ يَمْشِي فِي أَسْوَاقِهِمْ وَ يَطَأُ فُرُشَهُمْ وَ لَا يَعْرِفُونَهُ حَتَّى يَأْذَنَ اللَّهُ لَهُ أَنْ يُعَرِّفَهُمْ نَفْسَهُ كَمَا أَذِنَ لِيُوسُفَ حِينَ قَالَ لَهُ إِخْوَتُهُ- إِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ قالَ أَنَا يُوسُف. (غیبت نعمانی ص ۱۶۳)

اين امّت چه انكارى مى‏دارد كه خداوند با حجّت خويش نيز چنان كند كه با يوسف كرد و آن صاحب مظلوم شما كه حقّش مورد انكار قرار گرفته، صاحب اين امر، ميان آنان آمد و شد نمايد، در بازارهايشان گام بردارد و قدم بر فرشهاى ايشان گذارد و آنان او را نشناسند، تا اينكه خداوند او را اجازه فرمايد كه خودش را معرّفى كند همان گونه كه خداوند يوسف را اجازه فرمود، در آن هنگام كه برادرانش به او گفتند: «آيا حتما تو خود، يوسف هستى؟ پاسخ داد: آرى من يوسفم.

[۱]قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:« إِنَّ فِی صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ سُنَناً مِنَ الْأَنْبِیَاءِ ….. وَ أَمَّا سُنَّتُهُ مِنْ یُوسُفَ فَالسِّتْرُ جَعَلَ اللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْخَلْقِ حِجَاباً یَرَوْنَهُ وَ لَا یَعْرِفُونَهُ…..» مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، بیروت, مۆسسه الوفاء، ۱۴۰۴ه, ج۵۱, صص ۲۲۴و۲۲۳, ح۱۰: