(۵)
حقیقت عقل در فلسفه اسلامی و حدیث
دانش‌شهركی، حبیب‌الله
كارشناسی ارشد فلسفه و منطق
دانشگاه فردوسی مشهد، دانشكده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
به راهنمائی : آشتیانی، جلال‌الدین
۱۳۷۴
۱۶۰ صفحه
كلید واژه : فلسفه اسلامی / عقل
چكیده : بحث در این رساله بدین صورت است كه ابتدا بحث از عقل در قوس نزول مطرح شده است ، بدین معنی كه فلاسفه در بحث صدور كثرت از واحد قائل هستند كه عقل اول "اول ماخلق الله" می‌باشد و براساس همین صدور كثرت از واحد را در قوس نزول به سبكهای مختلف توجیه كرده تا نوبت به خلق عالم ماده می‌رسد. وجود در سیر استكمالی و صعودی خویش از عالم ماده به عالم ماوراء به مرحله‌ای می‌رسد كه مظهر آن نفس ناطقه انسانی می‌گردد، باز خود نفس با حركت جوهری و استكمالی و اشتدادی خویش و فعلیت بخشیدن به قوای ظاهره و باطنه‌اش كه از جمله آنها مراتب مختلفه عقل نظری و عقل عملی می‌باشد به مرحله‌ای می‌رسد كه باب‌الابواب برای صعود وجوه از نشاه مادی به عوالم بالا و در نهایت بازگشت به اصل خویش اعنی حقتعالی می‌شود "انالله و انالیه راجعون" بدین نحو كه نفس ناطقه از طریق اتحاد با مدركات علمیه و عملیه خویش به مرحله عقد مستفاد و اتحاد با عقل فعال و حتی از آن بالاتر، به نحوی كه مقام بالاتر از مقام عقل اول در قوس نزول، را در قوس صعود تحصیل می‌كند.
