وَ اجْعَلْ يَقِينِي أَفْضَلَ الْيَقِينِ.[۱]
در تبیین این فراز نورانی سخن به اینجا رسید که یقین یا حداقل بالاترین مراتب آن، شرط رسیدن به امامت کبری است. قرآن کریم در آیه ۲۴ سوره سجده میفرماید:
)وَ جَعَلْنٰا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا لَمّٰا صَبَرُوا وَ كٰانُوا بِآيٰاتِنٰا يُوقِنُونَ([۲]
در این آیه شریفه علت اعطای مقام امامت به برخی از بنی اسرائیل چنین ذکر شده است که چون [در برابر مشکلات، سختی ها و حادثه های تلخ و شیرین] صبر کردند و همواره به آیات الهی یقین داشتند، صلاحیت امامت جامعه را دارا شدند. از این آیه به روشنی استفاده میشود که صبر و یقین دو رکن اساسی از ارکان امامت است.
آثار یقین
صبر
اگرچه این دو رکن در آیه شریفه در کنار یکدیگر قرار گرفته اند اما با توجه به روایاتی که نمونههایی از آن ارائه خواهد شد، صبر از آثار یقین شمرده میشود. به تعبیر دیگر شرط دومی که در آیه آمده است در واقع مقدمه شرط اول است.
در روایتی از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده است که صبر میوه یقین است:
الصَّبْرُ ثَمَرَةُ الْيَقِين.[۳]
در روایت دیگری نخستین لازمه یقین را صبر و مقاومت در سختیها عنوان فرمودهاند:
الصَّبرُ أوّلُ لَوازِمِ الإيقانِ.[۴]
برای انسانی که به مبدأ و معاد یقین دارد، تحمل هر گونه سختی برای پیاده کردن رهنمودهای خداوند سبحان آسان است.
در تعبیر سومی نیز میفرمایند:
سِلَاحُ الْمُوقِنِ الصَّبْرُ عَلَى الْبَلَاءِ وَ الشُّكْرُ فِي الرَّخَاءِ.[۵]
سلاح اهل یقین، مقاومت در بلاها و سپاسگزاری در رفاه و آسانی است.
روشن است انسان وقتی یقین دارد خدا حکیم است و آنچه در زندگی او پیش میآید مطابق با حکمت است و اگر مقاومت کند، میوهاش شیرین است، برای آنچه خواست و اراده حضرت حق است صبر خواهد کرد.
[۱]. الصحيفة السجادية، ص۹۲، الدعاء۲۰.
[۳].عيون الحكم و المواعظ، لیثی واسطی، ص ۱۷.
[۴]. غرر الحكم و درر الكلم، تمیمی آمدی، ص ۸۵.
[۵].عيون الحكم و المواعظ، لیثی واسطی، ص ۲۸۳.