نشانه زهد

احاديث اسلامى ، براى آن كه هر كس نتواند ادّعاى زهد (بى رغبتى) نسبت به دنيا كند و مدّعيان دروغين از زاهدان راستينْ بازشناخته شوند ، چنان اهمّيت قائل اند كه با وجود اين كه حقيقت زهد ، بى رغبتى است ،[۱]بجز در مواردى نادر ، اين صفت را از طريق آثار آن ، تعريف و تبيين كرده اند .[۲]

ساده ترين نشانه زهد (بى رغبتى) ، مصرف اندك است . نمى توان باور كرد كه كسى از غذايى كه ميل ندارد ، فراوان مصرف كند . قِلّت ، در معناى زهد ، تنيده شده است . بنا بر اين ، هر چند حقيقت زهد ، بى ميلى روانى است ، امّا بى ترديد ، جلوه اين خصلت روحى ، بايد در زندگى به صورت ساده زيستى و پرهيز از اسراف ، تجمّل گرايى ، تشريفات (و حدّ اقل ، اجتناب از محرّمات ) نمايان باشد .

بر اين پايه ، زهد ، تنها جنبه اخلاقى و روانى ندارد؛ بلكه بُعد عملى نيز دارد و زاهد ، كسى است كه اِعراض روانى از دنياى نكوهيده را با اِعراض عملى ، همراه نموده است .