(۱)
النور المبین فى تفسیر أمیرالمؤمنین علیه السلام
فضلى، نادر
دكترى علوم قرآن و حدیث
دانشكده الهیات دانشگاه تهران
استاد راهنما: حجّتى، سید محمّدباقر
استادان مشاور: میرمحمّدى، ابوالفضل؛ آیةاللَّهزاده شیرازى، مرتضى
۱۳۷۴
۳۵۵ ص
قرآن كریم، مشتمل بر مسائلى است كه تمام عالم از ابتدا تا انتها بدان احتیاج دارند. لیكن قرآن، داراى اسرار و رموزى است كه فهم آن اختصاص به اهلش، یعنى پیامبر اكرم و ائمّه معصوم علیهم السلام دارد . نگارنده در این پایان نامه، در صدد بیان این امر است كه پس از پیامبر اسلام، گشاینده رموز قرآن و بازگوكننده مبهمات، آن كسى است كه اُمّ الكتاب نزد اوست و مفسّر قرآن، قرآن ناطق، و كسى است كه پیامبر او را یك جزء از ثقلین دانست. نگارنده براى روشن شدن و اثبات مدّعاى خود، احادیثى را در باب علم امام و احاطه تفسیرى ایشان بیان كرده و دست روزگار، نگذاشته این قرآن ناطق پس از پیامبرصلى الله علیه وآله به حقّ الهى خود برسد. این پایان نامه، به زبان عربى و در دو بخش مقدّماتى و یك بخش اصلى (كه ارائه گوشه هایى از روایات تفسیرى امیر مؤمنان است) فراهم آمده است. در بخش نخستِ مقدّماتى، مباحثى در معرّفى قرآن و جایگاه بلند آن (همچون: قرآن از زبان قرآن، قرآن از زبان پیامبرصلى الله علیه وآله، و قرآن از زبان اهل بیتعلیهم السلام) طرح شده است. در بخش دومِ مقدّماتى، مباحثى همچون: ثواب تلاوت قرآن و تعلّم آن، گردآورى آن و نهى از تفسیر به رأى در مورد آن بررسى شده است. در بخش اصلى پایاننامه، روایات تفسیرىِ نقل شده از امیر مؤمنان در تفسیر سورههاى فاتحه، بقره، آل عمران و نساء، ارائه شده است. نگارنده، این روایات را از منابع تفسیرى و روایى شیعه و سنّى گردآورى كرده و با قراردادن آنها به دنبال آیاتِ مربوط، چگونگى تفسیر امامعلیه السلام را از قرآن به تصویر مىكشد. از آنجا كه روایات تفسیرى منقول، تمام آیات را دربرنمىگیرد، شمارى از آیات این چهار سوره، در متن ذكر نشدهاند. وى در حاشیه، توضیحاتى را درباره واژههاى دشوار، منابع دیگر روایت تفسیرى و... ارائه نموده است.
