(۶)
شرح واژه هاى سوره فاتحه و بقره به وسیله روایات
جمالى راد، فهیمه
كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
دانشكده الهیات و معارف اسلامى دانشگاه تهران
استاد راهنما: یادگارى، عبدالمهدى
۱۳۶۷
۱۲۶ ص
گرچه متداول آن است كه در تبیین معانى لغات قرآن، ابتدا به منابع و كتب واژه شناسان مراجعه مى شود و آن گاه براى تأیید به روایاتى كه در این باره رسیده، استناد مى شود، چنان كه برخى از لغویان، خود چنین كرده اند؛ امّا در این پایان نامه براى تبیین معانى واژه ها ابتدا به روایات مراجعه شده و براى دفاع از روایات، احیاناً به منابع لغوى از قبیل: أقرب الموارد ، لسان العرب، مجمع البحرین، المفردات راغب، قاموس القرآن نیز مراجعه شده است. لیكن غالباً شرح لغات را از دید اهل لغت یافته و اگر در شرح بعضى لغات، به حدیث استناد شده، به منظور تأیید معناى لغوى آن واژه بوده است و چه بسا معصوم علیه السلام در شرح لغتى به مصداق و تأویل آن نیز اشاره نموده است كه از دید اهل لغت، دور مانده است و در نتیجه، به كتب تفسیر رجوع نموده و در این میان، تفاسیر مأثور بیش از منابع دیگر مورد استفاده قرار گرفته است و به منظور شرحى همه جانبه به تفاسیر مأثور اهل سنّت نیز رجوع نموده و احادیثى را كه در شرح لغتى بیان داشته اند، نقل نموده است. در این پایاننامه با تكیه به تفاسیر روایى شیعه، همچون: نورالثقلین، البرهان، تفسیر القمى و نیز تفاسیر روایى اهل سنّت، همچون: الدرّ المنثور، واژه هاى دو سوره فاتحه و بقره بر اساس ترتیب الفبا، شرح و تبیین شده است. فراهم آورنده پایان نامه در نظر داشته این كار را تا پایان قرآن دنبال كند؛ امّا چنانكه در مقدّمه آورده، به علّت گستردگى كار و محدودیت زمانى به همین دو سوره بسنده كرده است.
