29 ـ فرصت

۰.امام علی علیه السلام:
اِنتَهِزُوا فُرَصَ الخَيرِ؛ فإنّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ.^۱

۰.فرصت‌هاى خوب را دريابيد؛ زيرا فرصت‌ها همچون ابر مى‌گذرند.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
و اللهِ ما يُساوى ما مَضى مِن دُنياكُم هذهِ بأهدابِ بُردِي هذا، و لَما بَقِيَ مِنها أشبَهُ بما مَضى مِن الماءِ بالماءِ، و كُلٌّ إلى بَقاءٍ وَشِيكٍ و زَوالٍ قَريبٍ، فبادِرُوا العَمَلَ و أنتُم في مَهْلِ الأنفاسِ، و جِدَّةِ الأحلاسِ، قبلَ أن تُؤخَذوا بِالكَظَمِ فلا يَنفَعُ النَّدَمُ.^۲

۰.به خدا سوگند كه آنچه از دنياى شما گذشته است با پرزهاى اين بُردِ من برابرى نمی‏كند و آنچه از آن مانده به آنچه از آن گذشته شباهتش بيشتر از شباهت آب به آب است. همه، اندكى می‏مانند و بزودى از بين می‏روند. پس، هنوز كه فرصت نفَس كشيدن داريد و پشم آگندها^۳ نو است و پيش از آن كه خِرخِره شما فشرده شود و پشيمانى سودى نداشته باشد، به سوى كار و عمل بشتابيد.

۰.امام علی علیه السلام:
أيُّها الناسُ ألآنَ، ألآنَ! مِن قَبلِ النَّدَمِ، و مِن قَبلِ «أنْ تَقولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللهِ و إنْ كُنتُ لَمِنَ السّاخِرِينَ * أو تَقولَ لَو أنَّ اللهَ هَدانِي لَكُنْتُ مِن المُتَّقِينَ * أو تَقولَ حِينَ تَرَى العَذابَ لَو أنَّ لي كَرَّةً فَأكُونَ مِن المُحْسِنِينَ»^۴.^۵

۰.اى مردم! اينك، اينك! [فرصت را دريابيد]! پيش از آن كه پشيمان شويد و پيش از آن كه «هر كسى گويد: دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم و بى‌ترديد من از ريشخند كنندگان بودم. يا گويد: اگر خدا هدايتم می‏كرد، هر آينه از پرهيزگاران بودم. يا چون عذاب را ببيند، گويد: كاش مرا برگشتى بود تا از نيكوكاران باشم».

۰.امام حسن علیه السلام:
يا بنَ آدمَ، إنّكَ لم تَزَلْ في هَدمِ عُمرِكَ مُنذُ سَقَطتَ مِن بَطنِ اُمِّكَ، فَخُذْ مِمّا في يَدَيكَ لِما بَينَ يَدَيكَ؛ فإنّ المؤمنَ يَتَزوَّدُ، و الكافِرَ يَتَمتَّعُ.^۶

۰.اى فرزند آدم! تو از همان زمان كه از شكم مادرت افتاده‌اى، پيوسته در راه ويران كردن [خانه] عمرت قدم بر مى‌دارى. پس، از آنچه در دست دارى براى آنچه در پيش دارى بهره برگير؛ زيرا كه مؤمن توشه بر مى‌دارد و كافر خوش مى‌گذراند.

۰.امام باقر علیه السلام:
بادِرْ بانتِهازِ البُغيَةِ عِندَ إمكانِ الفُرصَةِ، و لا إمكانَ كَالأيّامِ الخالِيَةِ مَع صِحَّةِ الأبدانِ.^۷

۰.چون فرصت دست دهد به سوى هدف خود بشتاب، و هيچ فرصتى مانند روزهاى فراغتِ همراه با تندرستى نيست.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مَن فُتِحَ لَهُ بابٌ مِن الخَيرِ فَلْيَنتَهِزْهُ؛ فإنّهُ لا يَدرِي مَتى يُغلَقُ عَنهُ.^۸

۰.هر كس كه درى از خير به رويش گشوده شود، بايد آن را غنيمت شمرد؛ زيرا كه نمى‌داند آن در چه وقت به رويش بسته می‏شود.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن أخَّرَ الفُرصَةَ عَن وَقتِها فَلْيَكُنْ على ثِقَةٍ مِن فَوتِها.^۹

۰.هر كس فرصت را از زمانش به تأخير اندازد، مطمئن باشد كه آن را از دست می‏دهد.

۰.امام علی علیه السلام:
أفضَلُ الرَّأيِ ما لم يُفِتِ الفُرَصَ، و لم يُورِثِ الغُصَصَ.^۱۰

۰.برترين انديشه، آن است كه فرصت‌ها را از دست ندهد و اندوه‌ها در پى نياورد.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن ناهَزَ الفُرصَةَ أمِنَ الغُصَّةَ.^۱۱

۰.هر كه فرصت را غنيمت شمرد، از اندوه در امان باشد.

۰.امام صادق علیه السلام:
مَنِ انتَظَرَ بمُعاجَلَةِ الفُرصَةِ مُؤاجَلةَ الاستِقصاءِ سَلَبَتهُ الأيّامُ فُرصَتَهُ؛ لأنّ مِن شَأنِ الأيّامِ السَّلبَ، و سَبيلُ الزَّمَنِ الفَوتُ.^۱۲

۰.به هر كس فرصتى دست دهد و او به انتظار دست دادن فرصت كامل آن را تأخير اندازد، روزگار همان فرصت را نيز از او بربايد؛ زيرا كار ايّام، ربودن است و شيوه زمان، از دست رفتن.