(2)
نقش تاریخ در نقد و بررسی حدیث
صحرائی اردکانی، کمال
دکتری علوم قرآن و حدیث
دانشکدۀ اصول الدین
استاد راهنما: مهدویراد، محمدعلی
استادان مشاور: عابدی، احمد؛ مهریزی، مهدی
1385
282
این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش اصلی بوده است که تاریخ در ارزیابی و نقد حدیث چه نقشی داشته؟ و این نقش را
چگونه ایفا کرده است؟ مورخان و محدثان اسلامی چگونه از این معیار برای تشخیص قوت و ضعف اخبار و احادیث سود جستهاند؟ از چه زمانی این امر در میان مسلمین آغاز
شده و به چه ترتیبی ادامه یافته است؟
این تحقیق از چهار فصل تشکیل شده است، که در فصل اول پیشینۀ تاریخنگاری در اسلام، دلائل پیدایش، گسترش و سیر تحول
و پیشرفت در نگارشهای تاریخی، تشریح و سپس به پیوند تاریخ با حدیث اشاره شده است.
در فصل دوم، نگارنده، حدیث و حدیثنگاری در بین شیعه و اهل سنّت را
بررسی نموده و موضوع ورود اخبار ساختگی و عوامل مؤثر در این زمینه را توضیح داده و جوامع مهم حدیثی فریقین را در ترازوی سنجش قرار داده و اعتبار آنها را بررسی نموده
است.در فصل سوم، موضوع با اهمیت نقد و انواع آن در حوزۀ حدیثپژوهی بررسی شده و ضرورت نقد حدیث، انتقادهای مستشرقان و آرای معاصران دربارۀ نقد حدیث درج
گردیده است.
در فصل چهارم، مؤلف در ابتدا امکان دستیابی به حقایق تاریخی ـ علیرغم راهیابی دروغ در گزارشهای تاریخی ـ را تبیین کرده و در ادامه، سیر نقد
حدیث به کمک تاریخ را در دو محور سند و متن توضیح داده است.