هدایت فکری و معنوی، هدایت سیاسی و خدمات اجتماعی و غمخواری و خدمت‌رسانی به مردم

گزیده بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مدیران، مدرسان و طلاب حوزه‌های علمیه‌ی تهران:

«هدایت فکری و دینی»، «هدایت سیاسی و بصیرت‌افزایی» و «راهنمایی و حضور در عرصه‌ی خدمات اجتماعی» سه وظیفه‌ی عمده‌ی روحانیت 
طلاب باید با کسب صلاحیت‌ها و آگاهی‌های لازم، در دنیای متفاوت امروز، خود را برای ایفای مسئولیت‌های تعیین‌کننده در جامعه آماده کنند.

 قدر دانستن ارزش‌ها و مسئولیت‌های طلبگی:
اگر همه‌ی تخصص‌های مورد نیاز یک جامعه به بهترین شکل وجود داشته باشد اما جامعه، دینی نباشد، آن ملت در دنیا و آخرت دچار خسران و مشکلات واقعی خواهد بود و این مسئولیت عظیم یعنی تبدیل جامعه به جامعه‌ای دینی، بر عهده‌ی علما و روحانیت و طلاب است.
مفهوم هدایت دینی، «تبیین اندیشه‌های ناب اسلامی»، تأثیر فضای مجازی در افزایش شبهات دینی و وجود انگیزه‌های سیاسی برای تزریق افکار منحرف و غلط در ذهن جوانان
این میدان، میدان واقعی جنگ است و روحانیون و طلاب باید مسلح و آماده، وارد عرصه‌ی مقابله با شبهات و تفکرات غلط و انحرافی شوند.
«اسلام ارتجاعی، متعصب، بدون فهم حقایق معنوی و دچار جمود در ظواهر»، نمود واقعی تفکرات انحرافی:
در لبه‌ی دیگر این قیچی، «اسلام التقاطی» و «اسلام آمریکایی» مشغول مقابله با «اسلام ناب» هستند.
«درک اسلام ناب و متکی بر کتاب و سنت» با ابزار خرد و اندیشه‌ی اسلامی، وظیفه‌ی مهم روحانیون: 
راه انبیاء، ترویج این تفکر اصیل است و روحانیون نیز ادامه‌دهنده‌ی همین راه سعادت‌بخش یعنی هدایت دینی مردم هستند.
هدایت عملی مردم مکمل هدایت اندیشه‌ای آنان:
با بهترین روش‌ها، مردم را به عبادات و ظواهر و مصادیق دینی از جمله صدق، امانت، تقوا، ترک منکر، امر به معروف و سبک زندگی صحیح، هدایت کنید.
عمق بخشیدن به اعتقادات موروثی مردم :
باید با استدلال صحیح، اعتقادات موروثی را که ممکن است در گذر زمان دچار زوال شده باشند، عمق ببخشید و به مسیر صحیح بکشانید.
«هدایت سیاسی» وظیفه‌ی مهم دیگر علما و روحانیون:
علت تأکید مکرر بر ضرورت انقلابی بودن حوزه‌های علمیه این است که استمرار حرکت صحیح و انقلابیِ کشور و جامعه، بدون حضور مستمر روحانیت امکان‌پذیر نیست.
قضایای «تنباکو، مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت» :
مشروطیت و نهضت ملی به‌علت استمرار نیافتن حضور روحانیت به اهداف خود نرسید اما هنر امام خمینی (رحمه‌الله) این بود که نگذاشت دشمن، حضور روحانیت را در حرکت عظیم انقلاب و پس از آن متوقف کند چرا که در غیر این صورت، نه انقلاب پیروز می‌شد و نه جمهوری اسلامی به حرکت خود ادامه می‌داد.
آمریکایی‌ها از اول انقلاب نیز مانند امروز درصدد حذف روحانیت از حرکت عمومی ملت ایران بوده‌اند تا در مرحله‌ی بعد، حضور مردم در صحنه از بین برود و سپس انقلاب به شکست بینجامد اما تاکنون موفق به تحقق این هدف نشده‌اند و به فضل الهی نخواهند شد.
 در زلزله‌ی بیداری اسلامی هم، «دین»، مردم را به میدان کشاند اما چون دستگاه‌های دینی در آن کشورها متفرّق هستند، این کار استمرار نیافت و بیداری به نتیجه‌ی لازم نرسید اما در جمهوری اسلامی، تداوم حضور علما و روحانیون و در نتیجه حضور مردم در عرصه‌ها، استمرار حرکت انقلاب را ممکن کرده است.
سومین وظیفه‌ی مهم روحانیت «حضور هدایتگر و نیز میدانی در عرصه‌ی خدمات اجتماعی»
 حضور طلاب در خدمات رسانی به مردم، مدرسه سازی، بیمارستان سازی، کمک به مردم هنگام حوادث و دیگر عرصه ها، نیروهای مردمی را نیز به صحنه می آورد و منشأ خدمات خواهد شد.
توصیه به طلاب برای «درس خواندن خوب و تهذیب نفس»:
همت خود را برای ایفای مسئولیت‌های روحانیت که هیچ تخصص دیگری نمی‌تواند جایگزین آن شود، به‌کار گیرید؛ البته این کار نباید به معنای هدف گیری مناصب و مقامات و عناوین باشد بلکه در همه اوقات باید کسب رضایت پروردگار و امام عصر(عج)، هدف اصلی قرار گیرد.
«مراقبت از اینکه حوزه‌های علمیه از شیوه‌ی طلبگی به شیوه‌ی دانشگاهی گرایش پیدا نکنند»، «طرح آموزش اخلاق در حوزه ها» و «منطقه ای کردن گزینش و جذب طلاب»، از مسئولیت مدیران حوزه ها است که باید پس از بررسی‌های لازم در خصوص این موضوعات تصمیم گیری کنند.
 قدمت و اهمیت حوزه علمیه تهران و علما و فضلای برجسته آن:
حوزه علمیه تهران اکنون دارای هویت است و این هویت نیز باید قدر دانسته شود تا برجستگانی در فقه و علوم عقلی و تفسیر و حدیث، در این حوزه پرورش یابند.

پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین صادقی‌رشاد رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران با اشاره به سابقه حوزه علمیه تهران و نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی، گفت: این حوزه با ۱۳۳ مدرسه، شش مرکز تخصصی و ۱۵ هزار طلبه و ۱۶۰۰ استاد در سطح استان تهران، فعال است.
حجت الاسلام و المسلمین رشاد با بیان اینکه حوزه‌های علمیه استان تهران ۳۶۰ شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده است، برخی از فعالیت‌ها و موفقیتهای این حوزه را برشمرد و افزود: البته یکی از نگرانیهایی که امروز حوزه‌های علمیه با آن مواجه هستند، فاصله گرفتن از هویت اصلی و تبدیل هویت آنها به هویت دانشگاهی است.
همچنین حجج اسلام والمسلمین آقایان صدیقی، حسینی، پناهی، روحانی، تحصیلی، رستمی، بیرانوند، رفیعی، پناهیان و خانمها راستی و میرمؤمنی، دیدگاههای خود را در خصوص موضوعات مختلف طلاب و حوزه‌های علمیه بیان کردند.
برخی نکات مهمی که اساتید و طلاب در سخنان خود به آنها اشاره کردند، عبارت بود از:
-  لزوم معنویت‌محوری در حوزه‌های علمیه، اهتمام به اخلاق، معرفی الگوهای موفق و شناساندن سبک زندگی آنها
-  تاکید بر پایبندی به زیّ طلبگی، برخورداری از روحیه و عمل انقلابی، نگاه حداکثری به دین و شناخت مقتضیات زمان
-  اهمیت تعامل حوزه و دانشگاه در قالب کرسی‌های آزاداندیشی
-  تقویت ارتباط مستقیم طلاب و روحانیون با مردم
- معرفی طرح جامع «بنیان مرصوص» با هدف تقویت و به‌روزرسانی توانایی‌ها و آمادگیهای علمی، اخلاقی و اجتماعی طلاب
- مشکلات معیشتی طلاب و پیشنهاد تقویت حوزه‌های علمیه در مناطق غیرمرکزی با هدف کاهش مهاجرت طلاب برای تحصیل علوم حوزوی
- ضرورت تحول در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه با هدف افزایش بهره‌وری علمی و جلوگیری از فرسایش انگیزه‌های طلاب جوان
- حضور موفق بانوان طلبه در تحصیل و تبلیغ معارف دینی و پیشنهاد تشکیل «قرارگاه زن جهادی مسلمان» به منظور مقابله با آسیبهای اجتماعی و خانوادگی
- لزوم پاسخگویی دقیق و حکیمانه حوزه‌های علمیه به شبهات و مسائل مورد نیاز جامعه و بهره‌گیری از مبانی استنباطی و قویِ فقه جواهری
- ضرورت ایجاد مراکز تخصصی تبلیغ و آموزش مهارتهای خطابه و اقناع