استخاره منسوب به امام زمان(ع) با تسبیح

ابن طاووس اين استخاره[۱]را در زمره توقيعات صادر شده در دوره غيبت صغرا دانسته؛ ولى چون فاصله زمانى ابن طاووس با نايبان خاص امام زمان(ع) در روزگار غيبت صغرا حدود سه قرن است، بايد ديد اين انتساب چه سازوكارى داشته است.

اين استخاره، به معناى دعا و طلب خير از خداوند است و شكل و مضمون آن، مطابق با بسيارى از استخاره هاى توصيه شده در احاديث است، هر چند با استخاره هاى متداول امروزين تفاوت دارد. از اين رو، متن حديث، پذيرفتنى است.

سند گزارش ابن طاووس

به دليل نامعيّن بودن منبع گزارش ابن طاووس و مؤلّف آن، محمّد بن على بن محمّد، و نيز تضعيف صريح رجال شناسان شيعه نسبت به راوى اوّل اين گزارش، ابو دلف محمّد بن مظفّر،[۲]سند حديث، ضعيف محسوب مى شود و تنها با پذيرش قاعده تسامح در ادلّه سنن و يا از طريق تعاضد مضمونى مى توان حديث را مقبول شمرد. افزون بر اين، ابو دلف، اين متن را آخرين چيزى مى داند كه از سوى ناحيه مقدّسه وارد شده است، و اين، در تنافى با نقل مشهور است كه آخرين توقيع را اعلام خبر وفات نايب چهارم، جناب سمرى مى داند.

گفتنى است كفعمى نيز اين دعا را با تعبير «مروى عن القائم(ع) » گزارش كرده[۳]و منبع آن را در كتاب المصباح خود، فتح الأبواب دانسته است؛ ولى در كتاب ديگرش (البلد الأمين) منبعى براى آن ذكر نكرده است، هرچند به نظر مى رسد در آن جا نيز از فتح الأبواب نقل كرده باشد.