نام های مادر امام مهدی(ع)

مادر بزرگوار امام مهدى(ع) با نام هاى نرجس،[۱]سوسن،[۲]صيقل[۳](/ صقيل) ،[۴]ريحانه،[۵]مريم ،[۶]حكيمه[۷]و مَليكه ياد شده است[۸]كه نرجس، مشهورترينِ آنهاست و در متون متعدّدى گزارش شده است. بسيارى از اين الفاظ مى توانند ناظر به القابى باشند كه ايشان به افتخار زادن امام مهدى(ع) بِدان متصف شده است، نه آن كه دقيقاً مطابق اصطلاح، «اسم» باشند (يعنى همه آنها «اسم» مصطلح نيستند).

صيقل يا صقيل، وصفى است كه به سبب وجود نور امام مهدى(ع) در وجود او يا به سبب درخشندگى و نورانى بودن چهره، بِدان متّصف شده است.

مَليكه نيز مى تواند وصفى باشد كه بر اساس اين كه ملك زاده رومى بوده، بدو داده شده است. در برخى از گزارش ها، مليكه نام او قبل از اسارت شمرده شده است[۹]كه در صورت پذيرش اين گزارش ها بايد گفت : مليكه ترجمه عربى نام اصلى او بوده است؛ چون مليكه واژه اى عربى است، در حالى كه خاندان او به زبان رومى سخن مى گفته اند. اين نام، همچنين مى تواند مُعرّبِ نام رومى «مِليكا» باشد.

حكيمه نيز اشاره به كمال ذكاوت و عقل و درايت است و بانوان صاحب شخصيت و داراى عقل و رأى و نظر و كرامت را عقيله و حكيمه مى نامند.

سوسن، ريحانه و مريم، از نام هايى هستند كه به وصف خاصّى اشاره ندارند و مى توانند نام اصلى تلقّى شوند، چنان كه هر سه و همچنين نرجس، نام گل هستند. اين متون اگر اشاره به نام ديگر نرجس خاتون داشته باشند، مقبول اند وگر نه با متون قبل، معارض خواهند بود .

گفتنى است با وجود آن كه مطابق با رسم اعراب ، مردان و زنان معمولاً كنيه نيز داشته اند، امّا كنيه خاصّى براى نرجس ذكر نشده و تنها در برخى متون، وى با وصف «اُمّ القائم» توصيف گرديده، كه بيش از آن كه اشاره به كنيه باشد، ناظر به توصيف ايشان به عنوان مادر امام مهدى(ع) است .