نقد و بررسی روايات هاروت و ماروت - صفحه 221

به هر روي، روايت جعلي پيش‌گفته مي‌تواند يکي از پاسخ‌هاي موهوم به اين پرسش تلقي شود؛ يعني اين هاروت و ماروت بودند که راز لغزش‌ انسان‌ها را به ساير فرشتگان بازگو کردند. بنابراين، اين دو فرشته به خاطر اين خيانت سزاوار نکوهش‌اند.

نفرين زهره به خاطر فريب هاروت و ماروت

از پيامبر اکرم( چنين نقل کرده‌اند:
لعن الله الزهرة فإنّها هي التي فتنت الملکين: هاروت و ماروت؛۱
و نيز از عبدالله بن عمر نقل شده که هرگاه چشمش به ستاره زهره مي‌افتاد، آن را دشنام مي‌داد و مي‌گفت: اين همان زني است که هاروت و ماروت را فريفته است. ۲

بيم جبرييل و پيامبر از خطر در غلتيدن در لغزش هاروت و ماروت

در روايتي چنين آمده است:
جبرييل در حالي که مي‌گريست نزد پيامبر آمد و پيامبر از او پرسيد: آيا تو با داشتن جايگاهي بس رفيع نزد خداوند، چنين مي‌گريي؟ جبرييل گفت:‌ چگونه نگريم، در حالي که من به گريه از شما سزاوارترم؛ شايد من در علم الهي بر حالتي غير از آنچه اکنون هستم، باشم. من نمي‌دانم شايد به همان يچزي که ابليس ـ در حالي که جزو فرشتگان بود ـ مبتلا شد، مبتلا شوم. و من نمي‌دانم شايد به همان يچزي که هاروت و ماروت مبتلا شده‌اند، مبتلا شوم. در اين هنگام، پيامبر و جبرييل هر دو گريستند و اين گريه همچنان ادامه يافت تا آن که بر آنان ندا شد: اي محمد و اي جبرييل!۳
از اين روايت نيز چنين برداشت مي‌شود که لغزش هاروت و ماروت، به عنوان دو فرشته‌ الهي، چنان معروف و شناخته شده بود که جبرييل، فرشته وحي، از بيم در غلتيدن در لغزشي مشابه آن، اين چنين نزد پيامبر( گريست که آن حضرت را نيز به گريه انداخت.

دنيا ساحرتر از هاروت و ماروت

افزون بر روايات پيشين، در برخي از روايات، از زبان پيامبر( آمده است که از دنيا بر حذر باشيد که دنيا فريبکارتر و ساحرتر از هاروت و ماروت است:
إحذروا الدنيا فإنّها أسحر من هاروت و ماروت.۴
در روايت ديگر چنين آمده است:

1.. الجامع الصغير، ج۲، ص۴۰۶.

2.. فيض القدير، ج۵، ص۱۷۴.

3.. التخويف من النار، ص۳۸.

4.. تذکرة الموضوعات، ص۱۱۰؛ کنز العمال، ج۳، ص۱۸۲.

صفحه از 239