2. بازيابي روايات ائمه اطهار منقول از طرق اهل‌سنّت
يکي ديگر از فوايد مراجعه به منابع روايي اهل‌سنّت، دستيابي به احاديث ائمه اهل‌بيت علیهم السلام است که محدّثان عامه در آثار خود گرد آورده‌اند. از آنجا که عالمان اهل‌سنّت ائمه شيعه از امام علی علیه السلام را تا امام رضا علیه السلام جزء صحابه، تابعان و اتباع تابعان به شمار مي‌آورند، لذا احاديثي به نقل از ايشان در منابع خود ذکر کرده‌اند. ۱
حضور محدثان بزرگ اهل‌سنّت، همچون ائمه چهارگانه آنها در مجالس درس ائمه علیهم السلام، بويژه صادقين علیهما السلام و اعترافشان به مقام علمي امامان شيعه، دليل محکمي بر جلالت شأن و رفعت مرتبت ايشان است؛ چنان كه ابوحنيفه از دو سال شاگردي خود نزد امام صادق علیه السلام به عنوان احياي زندگي علمي خود ياد مي‌کند. ۲ او در جاي ديگر، درباره امام صادق علیه السلام بر اين باور است که چنان كه آن حضرت نبود، مردم هرگز مناسک حج خويش را فرا نمي‌گرفتند. ۳
مالک بن انس نيز از امامان شيعه، همچون امام علي و امام سجاد و صادقين علیهما السلام در الموطأ خود نقل حديث نموده است. ۴ شافعي نيز در کتاب الأم روايات فراواني را به نقل از ابراهيم بن أبي‌يحيي أسلمي مدني از امام صادق علیه السلام آورده است. ۵
گردآوري روايات ائمه علیهم السلام در زمينه‌هاي مختلف، به طور عام، و در حوزه تفسير، به طور خاص، از طرق اهل‌سنّت مي‌تواند فايده ديگر مراجعه و نقل از منابع روايي و تفسيري عامه باشد؛ چنان كه کتاب أحاديث أهل البيت عن طرق أهل السنة با تلاش دو تن از محققان معاصر، در اين زمينه شکل گرفته است. اين کارکرد، فايده ديگري را به دنبال دارد و آن اثبات مرجعيت علمي ائمه علیهم السلام ميان عالمانِ معاصرِ امامان و پسين اهل‌سنّت است.
با مراجعه به آثار حديثي اهل‌سنّت، مي‌توان به بخش قابل توجهي از احاديث ائمه علیهم السلام دست يافت که برخي از آنها را نمي‌توان در منابع شيعي ره‌جويي نمود. فيض کاشاني نيز در تبيين روش تفسيري خود، با استناد به آنچه شيخ طوسي در العدة از امام صادق علیه السلام روايت کرده است، ۶ مراجعه به روايات اهل‌بيت منقول از طرق اهل‌سنّت را مورد اشاره قرار داده است؛ ۷ به عنوان نمونه، صاحب کتاب مسالک
1.. ابن حجر عسقلاني راويان احاديث را در دوازده طبقه تقسيم‌بندي نموده و امام رضا علیه السلام را جزء طبقه دهم (کبار الآخذين عن تبع الأتباع، ممن لم يلق التابعين) ذکر نموده است (ر.ك: تقريب التهذيب، ص۱۴ و ۱۵ و ۳۴۴، ش ۴۸۰۴).
2.. المراجعات، ص۱۵.
3.. من لا يحضره الفقيه، ج۲، ص۵۱۹، ذيل ح ۳۱۱۲؛ معجم رجال الحديث، ج۲۰، ص۱۷۹، ذيل ش ۱۳۰۹۳.
4.. ر.ك: إسعاف المبطأ برجال الموطأ، ص۲۴ (شرح حال جعفر بن محمد)، ص۷۸ (شرح حال علي بن الحسين و علي بن أبي‌طالب) و ص۹۵ (شرح حال محمد بن علي).
5.. ر.ك: کتاب الأم، ج۱، ص۹۵، ۱۰۶، ۲۲۹، ۲۶۵، ۲۶۶، ۲۶۸، ۲۷۰، ۲۸۵، ۳۱۱، ۳۱۵؛ ج۲، ص۳۳، ۶۷، ۸۸، ۱۹۷؛ ج۴، ص۴۱، ۵۸، ۲۲۹؛ ج۶، ص۴، ۱۵۶؛ ج۷، ص۱۰۲، ۲۱۵. افزون بر ابراهيم راويان ديگري نيز از امام صادق علیه السلام در اين کتاب روايت نقل کرده‌اند. به عنوان نمونه ر.ك: همان، ج۱، ص۵۷، ۱۸۵، ۱۹۰، ۲۳۵، ۲۸۵، ۳۰۰، ۳۰۲، ۳۲۷؛ ج۲، ص۱۲۵، ۱۳۸، ۱۵۸، ۱۶۰، ۱۶۹، ۱۹۵؛ ج۳، ص۹۴، ۱۴۲؛ ج۴، ص۱۵۵، ۱۷۴، ۱۸۳، ۲۲۹؛ ج۵، ص۲۸۲؛ ج۶، ص۱۴۱، ۱۵۹، ۲۷۴؛ ج۷، ص۹۱، ۱۹۵، ۲۰۷.
6.. العدة، ج۱، ص۱۴۹ و ۱۵۰.
7.. تفسير الصافي، ج۱، ص۷۵.
