شأن نزول نويسی از زمان‌های دور مرسوم بوده و در آن، ‌اسباب نزول آيات قرآن از معصومان علیهم السلام و صحابه نقل می شده است كه در فهم آيات تأثير زيادی داشتند. از جمله مطالبی كه در كتاب‌های اسباب النزول و تفاسير در شأن نزول سوره انسان نوشته‌اند، اين است كه آيات ابتدايی اين سوره، پس از انفاق علی علیه السلام، فاطمه علیها السلام و فضه نازل شده است.
اهل سنت و شيعه در اصل مطلب تقريباً اتفاق نظر دارند و تنها برخی ادعا كرده‌اند كه اين سوره مكی است تا آن را در مورد اهل بيت علیهم السلام ندانند؛ حال آن‌كه وجود اسير در مكه برای مسلمانان ممكن نبوده است.
اختلاف اساسی در جزئيات داستان انفاق است كه برخی روايات، آن را پس از نذر اهل بيت و شفا يافتن حسنين علیهما السلام، در سه شب متوالی می دانند كه اهل بيت تمام غذای خود را به مسكين، يتيم و اسير بخشيدند و خود بدون غذا خوابيدند و تنها با آب افطار كردند و در پاداش آن، مائده آسمانی فرود آمد. اين دسته از روايات، سند متصلی ندارند و در دلالت نيز ضعيف‌اند، ولي آنچه علي بن ابراهيم در تفسير بيان داشته، امري ممكن، داراي سندي موثق و صحيح بوده و به صورت مرسل نقل شده است. اين روايت اشاره به نذر اهل بيت علیهم السلام‌و روزه و انفاق در يك شب و آن هم از حلواي مخصوصي مي‌كند و گوياي بيش از آن نيست. اعتقاد ما بر اين است كه بيش از اين، محصول نقل قصه‌گويان و روات غالي بوده كه خواسته‌اند با بال و پردادن به داستان، آن را عجيب جلوه دهند و به خيال خود بر فضيلت اهل بيت علیهم السلام‌ بيفزايند.