در اين حديث توضيحي براي بخل نيامده و از اين جهت نيز با روايت نهج البلاغه متفاوت است. عبد الزهراء خطيب در مصادر نهج البلاغه خود مي‌نويسد که در قوت القلوب چنين آمده است:
شرار خصال النساء خيار خصال الرجال.۱
اما در دو نسخه‌اي که در اختيار نگارنده بود، چنين تعبيري نبود و حديث به همان صورتي که در بالا آمد، نقل شده است.
اين حديث در نسخه‌هاي گوناگون نهج البلاغه، در کلمات قصار آمده است، اما سيد صادق موسوي، بدون توضيحي خاص، آن را بخشي از وصيت حضرت امير به فرزندش دانسته و در آن گنجانده است. وي همچنين ترتيب معروف جملات اين حديث را به هم زده و آن را در کتاب تمام نهج البلاغه به صورت زير نقل کرده است:
[أي بُنيَّ!] خِيَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ: الزَّهْوُ وَ الْجـُبْنُ وَ الْبُخْلُ. فإذا كَانَتِ الْمـَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِهَا، وَ إِذَا كَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْ مِنْ كُلِّ شَيْ ءٍ يَعْرِضُ لَهَا، وَ إِذَا كَانَتْ بَخِيلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مَالَ بَعْلِهَا.۲
اين ترتيب، از نظر مفهومي، منطقي به نظر مي‌رسد، ليکن وي مستندي براي اين کار خود نقل نکرده است و معلوم نيست که آن را به همين شکل در متون کهن ديده است، يا دست به تصحيح قياسي زده است.
البته روايت اندک متفاوتي از اين حديث در منابع متأخر ديده مي‌شود. فيض کاشاني در المحجة البيضاء، اين حديث را اين گونه آورده است:
وکان علی علیه السلام يقول: شر خصال الرجل خير خصال النساء: البخل و الزهو و الجبن. فإن المرأة إذا کانت بخيلة حفظت مالها و مال زوجها، و إذا کانت مزهوة استنکفت أن تکلم احداً بکلام مريب، و إذا کانت جبانة فرقت من کل شيء، فلم تخرج من بيتها و اتَّقت مواضع التهم خيفة من زوجها.۳
2 . ديدگاه شارحان و مترجمان
اين حديث، به صراحت، ميان فضايل مردانه و زنانه ديواري پر ناشدني بالا مي‌آورد و آنها را در برابر يکديگر مي‌نهد. حضرت امير( خود درباره اين سه خصلت در جاهاي مختلف، به تفصيل، سخن گفته و
1.. مصادر نهج البلاغه و اسانيده، ج۴، ص۱۸۶.
2.. تمام نهج البلاغه، ص۹۸۶.
3.. المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، ج۳، ص۸۶.
