دعاهای مشترک ماه مبارک رمضان
پرسش :
دعاهاى مشترك در روزها و شب ها و سحرگاهان ماه مبارک رمضان کدام اند؟
پاسخ :
چون متن دعاها مفصّل اند، تنها به عباراتی از شروع دعاها بسنده می کنیم:
یک. دعاهاى پس از نمازهاى واجب:
- دعاى «اَللّهمَّ أَدْخِلْ عَلى أَهْلِ القُبورِ السُّرورَ»: خداوندا! هر گرسنه اى را سير كن. خداوندا! هر برهنه اى را بپوشان. خداوندا! بدهىِ هر بدهكارى را ادا كن. خدايا! گرفتارىِ هر گرفتارى را برطرف ساز... .[۱]
- دعاى حج: خداوندا! امسال و در هر سال، تا وقتى مرا زنده مى دارى، حجّ خانة خودت را روزى ام كن، در آسانى و تن درستى و وسعت روزى از سوى خودت... .[۲]
- دعاى «يا عَلىُّ يا عَظيمُ»: اى والا، اى بزرگ، اى آمرزنده، اى مهربان! تو، آن پروردگار بزرگى كه همانند او چيزى نيست و او شنواى بيناست، و اين، ماهى است كه آن را بزرگ داشته، كرامت و شرافت بخشيده، و بر [ديگر] ماه ها برترى داده ای... .[۳]
دو. دعاهاى هر شب:
- دعا براى حج: از تو مى خواهم در آنچه حتمى و مقدّر مى كنى، از فرمان قطعى در امر حكيمانه، از آن تقديرى كه بر نمى گردد و عوض نمى شود، كه مرا از حُجّاج خانة باحرمت خويش قرار دهى... .[۴]
- دعا براى تقدير نيكو: خداوندا! از تو مى خواهم در آنچه حتمى و مقدّر مى كنى، از فرمان قطعى در امر حكيمانة خويش در شب قدر، در آن تقديرى كه بر نمى گردد و عوض نمى شود، كه عمرم را طولانى سازى و روزى ام را وسعت بخشى و مرا از كسانى قرار دهى كه با او دينت را يارى مى كنى و ديگرى را جايگزين من نسازى![۵]
- صلوات بر پيامبر و خاندانش: اى آن كه پيش از هر چيز بود، سپس همه چيز را آفريد، سپس باقى مى مانَد و همه چيز، فانى مى شود! اى آن كه چيزى همانند او نيست! اى آن كه نه در آسمان هاى بلند و نه در زمين هاى پايين و نه بالاى آنها و نه زير آنها و نه ميان آنها، معبودى جز او نيست كه پرستيده شود! تو را حمد و سپاس، حمدى كه كسى جز تو بر شمارش آن توانا نيست. پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست؛ درودى كه كسى جز تو، شمارش آن را نمی تواند![۶]
- دعاى افتتاح: خداوندا! من ستايشت را با حمد تو آغاز مى كنم و تو با نعمت خويش توفيق دهنده بر راه درستى. يقين دارم كه تو، در جاى گذشت و رحمت، مهربان ترينِ مهربانانى و در جاى كيفر و انتقام، سرسخت ترينِ كيفردهندگانى و در جايگاه بزرگى و عظمت، بزرگ ترين جبّارانى... .[۷]
- دعاى «ورود به جمع صالحان»: خداوندا! به رحمتت، ما را در جمع شايستگان وارد كن و در بهشت برين، بالايمان ببر و به ما جامى گوارا از چشمۀ سلسبيل بنوشان... .[۸]
سه. دعاهاى سحر:
- دعاى امام باقر(ع): خداوندا! من از تو درخواست مى كنم، از جلوه هاى نورانيّتت، به برترين جلوه اش، در حالى كه همة جلوه هاى تو نورانى است. خداوندا! از تو درخواست مى كنم، به همة جلوه هاى نورانى ات. خداوندا! از تو درخواست مى كنم، از زيبايى هايت، به زيباترينش، در حالى كه همة جمال تو زيباست... .[۹]
- دعاى ابو حمزه ثُمالى: خدايا! مرا با كيفرت ادب نكن و با عقوبت غافلگيركننده ات، به من نيرنگ مزن. پروردگارا! برايم از كجا خير تواند بود، با آن كه جز از پيش تو يافت نمى شود؛ و برايم از كجا رهايى خواهد بود، با آن كه جز به يارى ات، در توان نيست؟... .[۱۰]
- دعاى ادريس(ع): پاك و منزّهى تو. معبودى جز تو نيست. اى پروردگار و وارث هر چيز! اى خداى همۀ معبودها كه در شُكوهت والايى! اى خداوندى كه در همة كارهايت ستوده اى! اى بخشنده و بخشايشگر هر چيز!...[۱۱]
- دعاى «يا عُدَّتى فى كُرْبَتى»: اى پشتوانة من در پريشانى ام! اى همراه من در سختى ام! اى سرپرست من در برخوردارى ام! اى منتهاى اشتياقم! تويى پوشانندة عيبم و ايمنى بخش هراسم و درگذرنده از خطايم. پس گناهم را بيامرز!... .[۱۲]
- دعاى «يا مَفْزَعى عِندَ كُرْبتى»: اى پناهگاه من در هنگام گرفتارى ام! اى فريادرس من در هنگام سختى ام! به آستان تو پناه آورده ام و تو را به فريادرسى مى خوانم و به تو پناهنده شده ام. جز به تو به كسى پناه نمى برم و جز از تو، از كسى گشايش نمى طلبم. پس به فريادم برس و گشايشم ده!... .[۱۳]
- تسبيح هنگاه سحر: منزّه است خدايى كه دستاوردهاى دل ها را مى داند. منزّه است آن كه تعداد گناهان را بر مى شمارد. منزّه است آن كه هيچ پوشيده و پنهانى در آسمان ها و زمين ها بر او پنهان نيست. منزّه است پروردگار مهربان. منزّه است آن يكتاى بى همتا... .[۱۴]
چهار. دعاهاى هر روز
- دعاى امام سجّاد(ع): خداوندا! اين، ماه رمضان است. ماه روزه دارى است. ماه بازگشت است. ماه توبه است. ماه آمرزش و رحمت است. ماه آزادى از آتش و رسيدن به بهشت است. خداوندا! آن را برايم سلامت بدار و آن را از من، سالم بگير و مرا با بهترين يارى ات، بر [روزه دارىِ] آن، يارى كن... .[۱۵]
- صلوات بر پيامبر و خاندانش: خداوندا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و به محمّد و خاندان محمّد بركت عطا كن، آن گونه كه بر ابراهيم و خاندان ابراهيم، درود و خجستگى نثار كردى! همانا تو ستوده و بزرگوارى... .[۱۶]
- دعاى «اللّهمّ ربَّ شهر رمضان»: خداوندا! اى پروردگار ماه رمضان كه در آن قرآن را نازل كرده و روزه دارى در آن را بر بندگانت واجب ساخته اى! امسال و همه سال، حجّ خانة خودت را روزى ام كن و گناهان بزرگ مرا بيامرز؛ چرا كه جز تو، آنها را نمى آمرزد، اى صاحب شُكوه و بزرگوارى![۱۷]
- دعاى جوشن كبير: منزّهى تو، اى آن كه معبودى جز تو نيست! به فرياد رس، به فرياد رس، به فرياد رس. پروردگارا! ما را از آتش، نجات بده...[۱۸].[۱۹]
[۱]. ر.ک: المصباح، كفعمي، ص ۸۱۶ (از پیامبر(ص)).
[۲]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۷۹ (از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)).
[۳]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۷۹.
[۴]. ر.ک: الكافي، ج ۴، ص ۱۶۱، ح ۳ (از امام صادق(ع)).
[۵]. ر.ک: تهذيب الأحكام، ج ۳، ص ۱۰۲، ح ۲۶۴ (از امام صادق(ع)).
[۶]. ر.ک: المقنعة، ص ۳۲۰ (از امام جواد(ع)).
[۷]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۳۸.
[۸]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۴۳.
[۹]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۷۵ (از امام رضا(ع)).
[۱۰]. ر.ک: مصباح المتهجّد، ص ۵۸۲ (از امام سجاد(ع)).
[۱۱]. ر.ک: مصباح المتهجّد، ص ۶۰۱.
[۱۲]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۷۷.
[۱۳]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۸۳.
[۱۴]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۱۸۴.
[۱۵]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۲۰۸.
[۱۶]. ر.ک: مصباح المتهجّد، ص۶۲۰.
[۱۷]. ر.ک: البلد الأمين، ۲۲۳.
[۱۸]. ر.ک: المصباح، كفعمي، ۳۳۴ (از پیامبر خدا(ص) و امام زین العابدین(ع)). این دعا صد فراز دارد و در هر فراز، ده نام خداوند آمده است و در پایان هر بخش آن، عبارت «سبحانك يا لا إله إلاّ أنت! الغَوث، الغَوث، الغَوث، خَلِّصنا مِنَ النّار يا ربّ» می آید که ترجمۀ آن را در متن آوردیم.
[۱۹]. برای مطالعۀ دعاهای ماه رمضان، ر.ک: مفاتیح الجنان، دعاهای روزها، شب ها و سحرهای ماه رمضان؛ ماه خدا، ص ۳۶۸ - ۴۹۷.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت