419
فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50

در پاسخ به سؤال دوم و سوم پژوهش درباره توزيع مؤلفان مقالات بر اساس جنسيت و ميزان مشارکت در کارهاي گروهي ـ همان‌طوري که جدول شماره 2 نشان مي‌دهد ـ از 189 نويسنده، تعداد 172 نويسنده مرد و تنها هيجده نويسندة زن در تأليف مقالات اين فصلنامه، همکاري داشته‌اند. از 190 مقاله تأليفي فقط يک مقاله حاصل کار گروه دو نفري بوده است.
دربارة سؤال 3 پژوهش، تجزيه و تحليل استنادها از لحاظ نوع منبع اطلاعاتي و زبان منابع جدول شماره 6 نشان مي‌دهد که که کتاب به عنوان بنيادي‌ترين منابع اطلاعاتي در عصر رسانه‌هاي اطلاعاتي هم چنان در صدر مي‌نشيند، در حالي که نشريات ادواري در رتبه دوم قرار گرفته است. از 1165 استناد 964 استناد به منابع عربي زبان و 201 استناد به زبان فارسي تعلق دارد.
دربارة با سؤال هشت، براي تعيين منابع هسته‌هاي جدول شماره‌هاي 7 و 8 تنظيم شده است، ولي در خصوص تعيين کتاب‌هاي پر استناد جدول شماره 8 نشان دهندة وضعيت استناد به اين محمل اطلاعاتي است.
در خصوص تعيين نويسندگان پراستناد، جدول 5 تهيه و تنظيم شده است. همان‌طوري که اين جدول نشان مي‌دهد، محمدبن علي بابويه (شيخ صدوق) محمدبن حسن طوسي کليني، محمد بن حسن حر عاملي... در فهرست نويسندگان پر استناد قرار گرفته‌اند.
براي تعيين نويسندگان پر کار، جدول شماره 6 تهيه و تنظيم شده است. طبق يافته‌هاي اين تحقيق مهدي مهريزي، 15، مهدي حسينيان قمي، 7، عبدالهادي مسعودي، 6، احساني فر لنگرودي 5 و حسن اسلامي، 4 در رتبه‌هاي اول قرار دارند.
در بين محقق‌ها هم، طبق يافته‌هاي جدول شماره 7، علي اکبر غفاري، 57 جواد قيومي، 46 سيدمهدي رجائي، 23 مصطفي ديب البقا، 17 شيخ حسن اعلمي، 15محمد صادق بحر العلوم، 15 به ترتيب قرار گرفتند.
طبق يافته‌هاي جدول شماره 8 در بين مترجمان اول، آقايان علي اکبر غفاري در تلخيص و علي قرائي در ترجمه بيشترين سهم را به خودشان اختصاص داده‌اند.
طبق يافته‌هاي جدول 9 به کوشش کننده‌ها در مقالات علوم حديثي را نشان مي‌دهد. از بين کوشش کننده‌هاي مختلف، سيد هاشم رسولي محلاتي، عبدالقادر عطاء مصطفي، سيد علي جمال اشرف الحسيني، بيشترين سهم را به خودشان اختصاص داده‌اند.
طبق يافته‌هاي جدول 10 ـ که ميزان فعاليت زنان مقالات علوم حديثي را نشان مي‌دهد ـ بيشترين سهم نقش زنان در موقعيت مؤلف و در مرتبه‌هاي بعد محقق، مترجم و به کوشش بوده است.
يافته‌هاي جدول شماره 11 نشان دهنده گرايش موضوعي نويسندگان مقالات در استفاده از منابع مورد استناد است. يافته‌هاي اين جدول بيانگر اين است كه پراكندگي موضوعي بيشتر منابع كتابي متعلق به رشته احاديث با 1001 استناد است که احاديث شيعه 484 و سني 300 استناد و در ارتباط با ديگر موضوعات حديثي 103 استناد است. موضوعات غيرحديثي که بيشترين کمک را در نوشتن مقالات حديثي به نويسندگان اين فصلنامه کرده، به ترتيب، فقه 605 ، سرگذشتنامه 409 استناد، علم الرجال 322 استناد، تفاسير 249 استناد، علوم قرآني 109 استناد، اخلاق اسلامي 79 است. کلام فلسفه 58 استناد


فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50
418

همان‌طور كه انتظار مي‌رفت، جدول شماره 11 بيانگر اين است كه پراكندگي موضوعي بيشتر منابع كتابي متعلق به رشته احاديث با 1001 استناد است که احاديث شيعه 484 و سني سيصد استناد و در ارتباط با ديگر موضوعات حديثي 103 استناد است، موضوعات غيرحديثي ـ که بيشترين کمک را در نوشتن مقالات حديثي به نويسندگان اين فصلنامه کرده، به ترتيب: فقه 605 استناد، سرگذشتنامه 409 استناد، علم الرجال 322 استناد، تفاسير 249 استناد، علوم قرآني 109 استناد، اخلاق اسلامي 79، کلام فلسفه 58، استناد و موضوعات متفرقه ديگر، اعم از امامت دائره المعارف‌ها و واژه‌نامه‌ها اشعار عرفان و تصوف خاورشناسان در مرتبه‌هاي بعد قرار دارند. بنابراين بر طبق يافته‌هاي اين تحقيق، پيشنهاد مي‌شود مجموعه‌سازان کتابخانه‌هاي ـ که با موضوعات حديثي سر و کار دارند ـ بعد از خريد کتاب‌هاي حديثي، کتاب‌هايي را با موضوعاتي که در بالا به آنها اشاره شده، فراهم کنند.

نتيجه

درباره با سؤال اول پژوهش، در جدول شمار 1 نشان داده شده است که در بيست شماره اين فصلنامه 190 مقاله منتشر شده است که از اين تعداد 181 مقاله تأليفي و 9 مقاله ترجمه‌اي است. از بررسي 1236 استناد در 190 مقاله تأليفي و ترجمه‌اي مشخص شد که متوسط استنادها در هر مقاله 5/6 استناد است.

  • نام منبع :
    فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50
    تاريخ انتشار :
    پاییز و زمستان 1387
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 33080
صفحه از 423
پرینت  ارسال به