بر کسي پوشيده نيست که در شيعه نيز کساني بوده و هستند که چنين انديشههايي را دربارة برخي از امامان مطرح کردهاند که در بين عموم شيعه به غلات شهرت يافتهاند. ائمه اطهار همواره مردم را از انديشههاي غلات پرهيز دادهاند. در قرآن کريم به مسيحيان هشدار داده شده است که در دينشان غلوّ نکنند. همه ميدانند که مصداق بارز غلوّ در مسيحيت، انديشة الوهيت دربارة حضرت عيسي(عليه السلام) است. مشابه همين انديشه در بين برخي غلات شيعه نيز در مورد ائمة اطهار، بويژه حضرت اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب به وجود آمده و رواج يافته است. در کتاب الکافي روايتي آمده که ضمن اشاره به پيشبيني اين امر از جانب پيامبر اکرم(، بر نکتة ظريف ديگري نيز توجه داده شده و آن اهميت جايگاه حضرت علي( است. در اين روايت آمده است که روزي پيامبر اکرم در جلسهاي نشسته بودند که حضرت علي( نيز وارد شدند. پيامبر اکرم فرمودند: تو با عيسي بن مريم شباهتهايي داري؛ اگر خوف آن نداشتم که گروههايي از امّتم درباره تو چيزي بگويند که نصارا در مورد حضرت عيسي گفتند، درباره تو چيزي ميگفتم که وقتي از ميان مردم ميگذشتي، خاک پاي تو را بر ميداشتند و به آن برکت ميورزيدند. عدهاي از اين حرف ناراحت شدند و پيش خود گفتند که او براي پسر عموي خود به کمتر از عيسي راضي نميشود که مَثَل بزند. در اين باره بود که خداوند اين آيات را نازل کرد:
(وَلَمـَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ. وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ. إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ. وَلَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ(.۱
در اين مورد بود که حارث بن عمرو فهري گفت:
اللَّهُمَّ إِن كَانَ هَذَا هُوَ الْحـَقَّ مِنْ عِندِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِّنَ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ. ۲
يعني اين آيه سخن حارث را براي پيامبر بازگو کرد و سپس اين آيات نازل شد:
(وَمَا كَانَ اللهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ۳ (. ۴
اين روايت گوياي اين امر است که برائت از عقايد غلوّ آميز، مستلزم سلب فضايل و کمالات معنوي از بزرگان ديني نيست. اولياي الهي خواه در مسيحيت و خواه در اسلام در عين بندگي خداوند به اذن پروردگار داراي ولايت الهي هستند که پيروانشان را به امر الهي هدايت ميکنند.
حضرت عيسي و پيشگويي در مورد آخرين پيامبر
مطابق سنت مسيحي، پيامبران عهد قديم غير از هدايت مردم، رسالت ديگري نيز بر دوش داشتهاند که پيشگويي ظهور حضرت عيسي و ورود بشر به دوره عهد جديد با خداوند بوده است. از اين رو، نزد