بالحمير و الكلاب! و الله لقد رأيت رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ يصلّى و إنّى على السرير بينه و بين القبلة مضطجعة، فتبدو لي الحاجة، فأكره أن أجلس فأوذي رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ ، فانسل من عند رجليه؛ 1 به عايشه خبر رسيد که ابو هريره ميگويد: زن ]اگر جلوي نمازگذار باشد[، نماز را باطل ميکند . عايشه گفت: رسول خدا نماز ميخواند و پاهايم جلوي او يا در مقابل وي بود. آنها را کنار ميزد و من هم ]فقط[پاهايم را جمع ميکردم.
و باز نقل شده است که نزد عايشه گفته شد که سه چيز، نماز را برهم ميزند: سگ، الاغ و زن . عايشه گفت: ما را به خران و سگان، تشبيه کرديد! به خدا سوگند که خودم ديدم رسول خدا( نماز ميخواند و من بر تخت ميان او و قبله خوابيده بودم. برايم کاري پيش ميآمد و نميخواستم بنشينم و پيامبر را ناراحت کنم ]اين بود که[ از جلوي پاهايش خود را ميکشيدم. ]يعني خميده يا درازکش، رد ميشدم[. 5. محمد بن يعقوب، عن محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد، عن علي بن الحكم، عن علي بن أبي حمزة، عن أبي بصير قال: سمعت أبا عبد الله( يقول: خطب رسول الله( النساء، فقال: يا معاشر النساء! تصدقن و لو من حليكن و لو بتمرة و لو بشق تمرة؛ فإن أكثركن حطب جهنم، إن كن تكثرن اللعن و تكفرن العشيرة . فقالت امرأة من بني سليم لها عقل : يا رسول الله! أ ليس نحن الأمهات؟! امام صادق( فرمود: رسول خدا براي زنان، خطابه ايراد کرد و فرمود: اي گروه زنان، صدقه دهيد، هر چند از زيورتان، و هر چند با يک خرما يا نيم خرما؛ چرا که بيشتر شما هيزم جهنم هستيد. بسيار لعن ميکنيد و خويشان را ناديده ميانگاريد . زني عاقل از بني سليم گفت: مگر ما مادران نيستيم؟!... .
چهار. در دروه معاصر، اولين کساني که در نقد و بررسي احاديث مربوط به زنان، اثري تدوين کردند، زنان بودند. به اين موارد بنگريد:
- زن از ديدگاه نهج البلاغه، فاطمه علايي رحماني، تهران: سازمان تبليغات اسلامي،
- المراة في نهج البلاغة، دکتر نجوي صالح الجواد، لندن: معهد الدراسات العربية والاسلامية، 1999م / 1419ق.
حال اگر بپذيريم که تفاوتهاي جنسيتي، خواه فرهنگي باشند و خواه ذاتي، تأثيري هر چند اندک در تعامل با حديث دارند، اين پرسشها بايد مورد پژوهش قرار گيرند:
1. حدود تأثيرگذاري جنسيت بر تعامل با حديث چيست؟
2. آيا ميتوان اين تأثيرگذاري را از ميان برداشت؟
3. آيا اين تأثيرگذاري، قابل کنترل و اندازهگيري است؟