برص عبارت است از سفيدي تندي كه روي پوست آشكار ميگردد و گاه تمام بدن را فرا ميگيرد كه به آن برص منتشر ميگويند. بيماري صعب العلاجي است، بويژه آنگاه كه طولاني مدت و رو به گسترش باشد. اگر بيماري طول بكشد در گوشت و استخوان تاثير ميگذارد تا آنكه مو و خون عضو مبتلا سفيد ميشود. ۱
قريب به همين مضامين در كلمات پزشكان قديم بسيار به چشم ميخورد. ۲ از آنچه گذشت، معلوم شد كه تلقي طبيبان پيشين با پزشگان امروزي بسيار متفاوت است.
برص در کتاب مقدس
اين بيماري در شريعت يهود داراي احكام ويژهاي است. آشنايي با آن ميتواند در شناخت معناي برص مفيد باشد. در تورات ميخوانيم:
و خداوند، موسي و هارون را خطاب كرده، گفت: چون شخصي را در پوست بدنش آماس يا قوبا يا لكه براق بشود و آن در پوست بدنش مانند بلاي برص باشد. پس او را نزد هارون كاهن يا نزد يكي از پسرانش ـ كه كهنه باشند ـ بياورند و كاهن آن بلا را كه در پوست بدنش باشد، ملاحظه نمايد، اگر مو در بلا سفيد گرديده است و نمايش بلا از پوست بدنش گودتر باشد، بلاي برص است. پس كاهن او را ببيند و حكم به نجاست او بدهد. و اگر آن لكه براق در پوست بدنش سفيد باشد و از پوست گودتر ننمايد و موي آن سفيد نگرديده، آنگاه كاهن آن مبتلا را هفت روز نگاه دارد. ۳
در جاي ديگر آمده است:
و چون بلاي برص در كسي باشد، او را نزد كاهن بياورند و كاهن ملاحظه نمايد، اگر آماس سفيد در پوست باشد و موي را سفيد كرده و گوشت خام زنده در آماس باشد، اين در پوست بدنش برص مزمن است، كاهن به نجاستش حكم كند... . ۴
مانند اين احكام در باب سيزدهم و چهاردهم نيز آمده است و به روشني از برداشتي متفاوت با برداشت جامعه پزشكي امروز از برص را ارائه ميدهد.
در قاموس كتاب مقدس نيز آمده است:
برص بيماري سختي است و آن غير جذام است. برص بيماري پوستي است، اگرچه در عضو مبتلا تأثير ميگذارد و در اثر آن بند انگشتان و بيني و سقف گام ميافتد. در بسياري موارد، اين بيماري با جوشها و سفيديهايي خود نمايي ميكند، اما بعد از مدتي از پوست تجاوز ميكند و موجب سفيدي عضو مبتلا ميگردد... . ۵
1.. طب الاكبري، ج۲، ص۱۴۸، به نقل از التحقيق في كلمات القران الكريم، واژه برص .
2.. ر. ک. دانشنامه جهان اسلام، ج۳، ص۱۱۱، مدخل برص .
3.. كتاب مقدس، سفر لاويان، باب ۱۳، ۱-۵.
4.. همان، ۹-۱۲.
5.. قاموس الكتاب المقدس، ص۱۷۰.