ابوالحسين معتمد:
صحابي كسي است كه مجالستي طولاني داشته باشد؛ همراه با قصد تبعيت و پيروي كردن. ۱
كيساء الطبري:
كسي كه مصاحبتش با پيامبر آنچنان آشكار شده باشد كه او را از احزاب و متصلين به حضرت بدانند. ۲
ابن فورك:
صحابي كسي است كه مجالستش بيشتر باشد و خاص به آن باشد. ۳
ابيالصلاح از ابيمظفر السمعاني نقل ميكند كه او گفت:
علماي حديث، به هر كسي صحابه ميگويند كه حديث يا كلمهاي را از پيامبر روايت كرده باشد و سپس اين معنا را وسعت ميدهند كه هر كسي كه پيامبر را ديده باشد، صحابي محسوب ميشود و اين به خاطر شرف منزلت نبي است كه هر كسي پيامبر را ديده باشد، حكم صحابه را دارد. ۴
بزرگ تابعان، يعني سعيد بن مسيب ميگويد:
صحابي كسي است كه يك يا دو سنت را با پيامبر اقامه كرده باشد يا همراه او در يك يا دو غزوه جنگيده باشد. ۵
حاكم نيشابوري در كتاب معرفة علوم الحديث خويش صحابه را به دوازده طبقه به شرح زير تقسيم ميكند:
1. كساني كه در مكه اسلام آوردند، 2. اصحاب دار الندوه كه با پيامبر بيعت كرده و مسلمان شدند، 3. مهاجرين به حبشه، 4. كساني كه در عقبه اول با پيامبر بيعت كردند، 5. كساني كه در عقبة دوم با پيامبر بيعت كردند، 6. مهاجرين كه با پيامبر در قبا نماز خواندند، 7. بدريون، 8. مهاجران بين بدر و حديبيه، 9. كساني كه در بيعت رضوان شركت داشتند، 10. مهاجرين بين حديبيه و فتح مكه از جمله خالد بن وليد، عمروبن العاص، ابوهريره و...، 11. كساني كه روز فتح مكه مسلمان شدند ولو از ترس شمشير، 12. كودكان و اطفالي كه پيامبر را روز فتح مكه در حجة الوداع ديدند. ۶
ابن حجر:
صحابي كسي است كه پيامبر را ملاقات كرده، در حالي كه به او ايمان آورده و مسلمان مرده است. پس صحابه شامل كسي ميشود كه پيامبر را ملاقات كرده؛ خواه مصاحبتش كوتاه باشد
1.. به نقل از الاستيعاب، ج۱، ص۱۰.
2.. همان
3.. همان
4.. المقدمه، ص۱۱۸؛ فتح المغيث، ج۴، ص۳۰ و ۳۱.
5.. کفاية، ص۶۹؛ علوم الحديث، ص۲۹۳؛ المنهل الراوي، ص۱۱۷؛ تدريب الراوي، ج۲، ص۲۱۱.
6.. معرفة الحديث، ص۲۲-۲۴.