وداع با ماه رمضان

خداوندا! تو از جملۀ آن وظايفِ برگزيده و واجبات ويژۀ خويش، ماه رمضان را قرار دادى؛ ماهى كه آن را از ماه هاى ديگر ويژه ساختى و در ميان همۀ زمان ها و روزگاران، آن را برگزيدى و بر همۀ اوقات سال، آن را برتر ساختى، با قرآن و نورى كه در آن فرو فرستادى و ايمانى كه در آن افزودى و روزه اى كه در آن واجب كردى و عبادت و نمازى كه بر آن تشويق فرمودى و شب قدرى را ـ كه بهتر از هزار ماه است ـ در آن بزرگ داشتى. سپس ما را به وسيلۀ آن بر امّت هاى ديگر و بر آيين هاى ديگر، با فضل آن برگزيدى. از اين رو، روزش را به فرمانت روزه داشتيم و شبش را به يارى ات به عبادت برخاستيم، در حالى كه با اين روزه دارى و عبادتش، خود را در معرض رحمتى قرار داديم كه برايمان فراهم آوردى و سببى يافتيم تا به پاداشت برسيم.

تويى كه بر هر چه در اين ماه از آستانت بجويند، توانايى و به هر چه از احسانت از تو بخواهند، بخشنده اى و به هر كه خواستار نزديكى به تو باشد، نزديكى.

اين ماه، در ميان ما، ستوده مانْد و با ما به نيكى همنشينى كرد و برترين سودهاى جهانيان را به ما رساند، و چون وقتش پايان يافت و مدّتش سر آمد و شمارَش به آخر رسيد، از ما جدا شد. اينك از آن خداحافظى مى كنيم، همچون خداحافظى با كسى كه فراقش بر ما سخت است و رخت بر بستن آن، ما را اندوهگين و وحشت زده مى كند و عهدى نگه داشتنى و احترامى مراعات كردنى و حقّى اداشدنى بر دوش ما مى نهد.

بدرود، اى برترين ماه خدا و اى عيد اولياى خدا! بدرود، اى گرامى ترين اوقات همراه و اى بهترين ماه در ميان روزها و ساعت ها! بدرود، اى ماهى كه آرزوها در آن، نزديك و سفرۀ عمل ها در آن، گشوده شد! بدرود، اى همنشينى كه تا بود، ارزشمند بود و چون از دست مى رود، فقدانش غمبار است، و اى اميدگاهى كه هجرانش دردآور است!

بدرود، اى همدمى كه چون آمدى، مايۀ الفت گشتى و شاد كردى و چون سپرى شدى، ما را به دردِ فراق نشاندى!

بدرود، اى همسايه اى كه با بودنت دل ها رقّت مى يافت و گناهان كم مى شد! بدرود، اى ياورى كه ما را در غلبه بر شيطان يارى كردى، و اى همنشينى كه راه هاى نيكى را هموار ساختى!

بدرود، كه در تو آزادشدگان خدا [ از آتشْ] چه بسيار بودند و چه خوش بخت اند آنان كه حرمت تو را به خاطر تو نگه داشتند! بدرود، كه چه آمرزندۀ گناهان و پوشانندۀ انواع عيب ها بودى! ...

بدرود، آن گونه كه چون آمدى، بركات آوردى و گناهان را از ما شستى. بدرود كه خداحافظى با تو، نه از روى خستگى بود و نه ترك روزه، از روى ناراحتى بود. بدرود كه پيش از فرا رسيدنت تو را طلبيديم و پيش از پايان يافتنت بر تو اندوهگين شديم.

بدرود كه چه بسا بدى ای كه به خاطر تو از ما برطرف شد، و چه بسا خيرى كه به سبب تو به ما رسيد. بدرود، با تو و شب قدر كه بهتر از هزار ماه است.

بدرود كه ديروز چه خواهانت بوديم و فردا چه شوقى به تو خواهيم داشت. بدرود با تو و فضيلت تو كه از آن محروم شديم و از بركات گذشته كه از ما گرفته شد.

خداوندا! ما اهل اين ماهيم كه به سبب آن، شرافتمان دادى و با احسانت، براى آن، توفيقمان بخشيدى، آن گاه كه شقاوتمندان، زمانش را نشناختند و به سبب شقاوتشان از فضيلتش محروم شدند. تو صاحب معرفت آن هستى كه آن را به ما بخشيدى و به سنّت آن ره نمونمان گشتى؛ ما نيز با توفيق تو، هر چند با تقصير، به روزه دارى و عبادت آن پرداختيم و اندكى از حقّ بسيارِ آن را ادا كرديم....

خداوندا! در اين ماه، به هر لغزش و گناهى كه نزديك شديم، يا به هر گناهى كه در افتاديم و هر خطايى را كه به عمد يا اشتباه مرتكب شديم و بر خويش ستم كرديم، يا هر حرمتى را كه از ديگرى شكستيم [، با اين همه] ـ خدايا ـ بر محمّد و خاندان او درود فرست و با پوشش خود، ما را بپوشان و با عفو خويش از ما در گذر و ما را در برابر ديدگان شماتت كنندگان قرار مده و زبان هاى طغيانگران را بر ما مگشاى و ما را به كارى بگمار كه مايۀ ريزش گناهان و جبران زشتكارى هايمان در اين ماه باشد، به حقّ آن مهربانى ات كه بى پايان است و آن احسانت كه نمى كاهد!...[۱].[۲]