در طبقه اصحاب، انس بن مالک به شخصي که از او حين نقل روايتي پرسيد: آيا تو خود از رسول خدا آن را شنيدي؟ جواب داد: هر آنچه ما نقل مي‌کنيم، از رسول خدا شنيديم، لکن برخي از برخي ديگر نقل نمودند. ۱
جابر بن عبدالله انصاري نيز ـ که در مدينه اقامت داشت ـ در پي شنيدن حديث مظالم از يکي از اصحاب در شام، شتري خريداري نمود و يک‌ماه در سفر بود تا به ناقل حديث رسيد و گفت: ترسيدم قبل از آن‌که اين حديث را از تو بشنوم، يکي از ما فوت کنيم. ۲
به دنبال اصحابي که در شهرها متفرق شده و ميراث نبوّت را به سرزمين‌هاي مختلف برده بودند، تابعان نيز حرکت کردند. اهتمام ايشان تا آنجا بود كه حتي يك حديث، ايشان را شب‌ها و روزها با خود همراه مي‌كرد. سعيد بن مسيب از كبار تابعان و اصحاب امام سجاد( ۳ گفت:
أن كنتُ لأسير الأيام و الليالي في طلب الحديث الواحد؛ ۴
در جست‌وجوي يك حديث روزها و شب‌ها سفر مي‌كردم.
و بُسر بن عبيدالله حضرمي در سماع يك حديث گفت:
ان كنتُ لأركب ألي المصر من الأمصار في الحديث الواحد لأسمعه؛ ۵
براي شنيدن همين يك حديث، سرزمين‌هاي مختلف را پيمودم.
ابوقلابه بصري از تابعاني است كه به خاطر احاديثي كه از فردي در مدينه به او رسيده بود، سه روز در آنجا اقامت كرد؛ در حالي که کاري جز ديدن آن‌که ناقل حديث بود، نداشت. ۶
در اين ميان افرادي چون يحيي بن معين، چندان به سفر در طلب حديث اهتمام داشتند که اگر محدثي اکتفا به شهر خويش مي‌نمود، براي او رشد و هدايتي نمي‌دانستند ۷ و عبدالله بن فرّوخ (م176ق) در مسجد جامع عقبه بر كرسي تدريس جلوس نكرد، مگر پس از سفر و سماع از كبار محدثان مشرق؛ همچون مالك بن انس و سفيان ثوري و اعمش. ۸
3-2. اطمينان از صحّت و استواري احاديث
يکي از اهداف سفر محدثان، رفع شکّ و ترديدهايي بود که در الفاظ احاديث خاصّي برايشان رخ مي‌داد؛ از جمله ايشان ابوايّوب انصاري است. او با دقتي که در نقل احاديث داشت، وقتي در الفاظ روايتي دچار ترديد شد، به سراغ عقبة بن عامر در مصر رفت و گفت:
1.. المستدرك علي الصحيحين، ج۳، ص۵۷۵.
2.. الرحلة في طلب الحديث، ص۱۱۰، ش۳۱.
3.. رجال الطوسي، ص۱۱۴.
4.. المحدث الفاصل، ص۲۲۳، ش۱۱۱؛ معرفة علوم الحديث، ص۱۱۸.
5.. سنن الدارمي، ج۱، ص۱۴۰؛ الرحلة في طلب الحديث، ص۱۴۷، ش۵۷.
6.. المحدث الفاصل، ص۲۲۳، ش۱۱۲؛ الرحلة في طلب الحديث، ص۱۴۴، ش۵۳.
7.. معرفة علوم الحديث، ص۱۱۹، ش۱۶.
8.. مدرسة الحديث في‌القيروان، ج۱، ص۲۲۶.
