اهل بیت(ع) و سایر امامان(ع)

پرسش :

اگر آیۀ تطهیر در بارۀ پنج تن آل عبا نازل شده است، چگونه در بارۀ سایر ائمّه علیهم السلام صدق می کند؟



پاسخ :

تأکید پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در حدیث ثقلین بر این نکته که قرآن و اهل بیت، تا قیامت با هم هستند و جامعۀ اسلامی موظّف به پیروی از آنان است، به روشنی دلالت دارد که مصادیق «اهل بیت»، به اصحاب کسا ـ که آخرین آنان یعنی امام حسین، پنجاه سال پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله به شهادت رسید ـ منحصر نیستند؛ بلکه اهل بیت باید همان گونه که شیعه معتقد است، شامل نُه تن از فرزندان امام حسین علیه السلام نیز باشد.

افزون بر این، شماری از روایات شیعه تصریح دارند که اهل بیت و عترت پیامبر صلی الله علیه و آله شامل دوازده امام معصوم است.

برای نمونه، امام علی علیه السلام در تبیین معنای «عترت پیامبر صلی الله علیه و آله» در حدیث ثقلین فرمود:

أنا وَ الحَسَنُ وَ الحُسَینُ وَ الأَئِمَّةُ التِّسعةُ مِن وُلدِ الحُسَینِ، تاسِعُهُم مَهدِیُّهُم و قائِمُهُم، لایُفارِقونَ کِتابَ اللّهِ و لایُفارِقُهُم حَتَّی یَرِدا عَلیٰ رٰسولِ اللّهِ حَوضَهُ.[۱]

من و حسن و حسین و نُه امام از فرزندان حسین ـ که نهمین آنان، مهدی و قائم آنهاست ـ [همان عترتی هستیم که] از کتاب خدا جدا نمی شوند و کتاب خدا هم از آنان جدا نمی شود تا در کنار حوض [کوثر] بر پیامبر خدا وارد شوند.[۲]

گفتنی است که در احادیث معتبر در نزد اهل سنّت، روایاتی وجود دارد که تأکید می کنند خلفای پیامبر خدا، دوازده نفرند. این روایات، جز با مبنای اعتقادی تشیّع، قابل توجیه نیستند. نمونه هایی از این احادیث، به شرح زیرند:

لایَزالُ الدّینُ قائِماً حَتَّیٰ تَقومَ السّاعَةُ، أو یکونَ عَلَیکُم اثنا عَشَرَ خَلیفَةً، کُلُّهُم مِن قُرَیشّ.[۳]

دین خدا همواره پابرجاست تا این که قیامت برپا شود و یا دوازده نفر بر شما خلیفه شوند که همگی از قریش  اند.

در نقلی دیگر آمده است:

لایَزالُ الإسلامُ عَزیزاً إلیَ اثْنَی عَشَرَ خَلیفَةً.[۴]

اسلام تا دوازه خلیفه همواره عزّتمند است.

بدین سان می توان گفت که این گونه احادیث اهل سنّت نیز به شمول مفهوم «عترت» بر سایر امامان علیهم السلام اشاره دارد.[۵]


[۱]. ر. ک: دانش نامۀ قرآن و حدیث: ج۹ ص۴۵۹.

[۲]. کمال الدین: ص۲۴۰.

[۳]. صحیح مسلم: ج۶ ص۴، مسند ابن حنبل: ج۵ ص۸۶.

[۴]. صحیح مسلم: ج۶ ص۳ و ۴، مسند ابن حنبل: ج۵ ص۹۰.

[۵]. ر. ک: دانش نامۀ قرآن و حدیث: ج۹ ص۴۵۹ ـ ۴۶۰ و ص۳۷۵ (دسته بندی احادیث تفسیر کنندۀ آیۀ تطهیر).



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت