فصل پنجم : احاديث اِمارت

الف ـ معناى اولو الأمر

قرآن

«يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِى الْأَمْرِ مِنكُمْ ؛

اى مؤمنان! از خدا اطاعت كنيد و از پيامبر ، اطاعت كنيد و [ نيز] از فرمان روايانتان «اولو الأمرتان»» . ^۱

حديث

۸۱.كمال الدينـ به نقل از جابر بن عبد اللّه انصارى ـ: چون خداى عز و جل بر پيامبرش محمّد صلى الله عليه و آله نازل كرد كه : «اى مؤمنان! از خدا و پيامبر اطاعت كنيد و [ نيز] از فرمان روايانتان» ، گفتم : اى پيامبر خدا! خدا و پيامبرش را شناختيم ؛ امّا فرمان روايانى كه خداوند، اطاعت آنان را با اطاعت تو همراه كرده، چه كسانى اند؟
فرمود : «اى جابر! آنان جانشينان من و پيشوايان مسلمانانْ پس از من هستند. نخستين آنها على بن ابى طالب است». ^۲

۸۲.امام زين العابدين عليه السلام :همانا اولو الأمرى كه خداى عز و جل آنان را پيشوايان مردم قرار داد

همچون هارون بوده است؟ ^۱
ابو هارون عبدى : از جابر بن عبد اللّه انصارى پرسيدم : معناى گفته پيامبر صلى الله عليه و آله به على عليه السلام كه : «تو براى من به منزله هارون براى موسى عليه السلام هستى ، جز آن كه پيامبرى پس از من نيست» چيست؟
گفت: به خدا سوگند، با آن [ گفته]، او را جانشين خود بر امّتش كرد در حيات و پس از وفاتش ، و طاعتش را بر آنان واجب ساخت. پس هر كس پس از اين گفته به خلافت او گواهى ندهد، از ستمكاران است. ^۲
سلم بن وضّاح : در نزد محمّد بن عبد اللّه بوديم كه معلّى بن سليمان از او پرسيد : مقصود پيامبر صلى الله عليه و آله از اين گفته : «تو براى من به منزله هارون براى موسى عليه السلام هستى» چه بوده است؟
گفت : مقصودش اطاعت از على عليه السلام پس از پيامبر صلى الله عليه و آله ، همچون اطاعت از پيامبر صلى الله عليه و آله در زمان حياتش بوده است. ^۳