ز ـ جلوگيرى از احتكار

۲۳۲.امام على عليه السلامـ از نامه اش به رفاعه ـ: از احتكار ، بازدار ، و آن كس را كه احتكار كند ، تأديب كن ، و با آشكار ساختن آنچه احتكار كرده ، او را كيفر ده . ^۱

ح ـ سياست مالياتى

۲۳۳.الكافىـ به نقل از مهاجر ، از مردى از قبيله ثقيف ـ: على بن ابى طالب عليه السلام ، مرا بر [ ماليات ]منطقه بانقِيا ^۲ و آبادى اى در منطقه كوفه ، به كار گرفت و در برابر مردم ، به من گفت : «به ماليات ها بنگر و در آن ، تلاش كن . درهمى را فرو مگذار و هرگاه خواستى به سوى مأموريتت بروى ، نزد من بيا» .
نزد او رفتم . به من گفت : «به درستى كه آنچه از من شنيدى ، نقشه بود . مبادا مسلمان يا يهودى و يا مسيحى را براى درهمى ماليات ، كتك بزنى يا آن كه چارپايانِ كار را براى [گرفتن ]ماليات ، به فروش رسانى ؛ چرا كه ما مأموريم كه زيادى را از آنها بستانيم» . ^۳

ط ـ تقسيم برابر ثروت هاى عمومى

۲۳۴.الكافىـ به نقل از ابو مخنف ـ: گروهى از شيعيان ، نزد على عليه السلام آمدند و گفتند : اى امير مؤمنان! كاش اين اموال را ميان اشراف و بزرگان تقسيم كنى و آنان را بر ما برترى دهى تا هنگامى كه كارها سامان يابد . آن گاه به بهترين خصلت هايى كه خداوندْ تو را بدان عادت داد ، بازگردى ؛ يعنى تقسيم برابر و عدالت در ميان شهروندان .
امير مؤمنان عليه السلام فرمود : «واى بر شما! مرا وا مى داريد كه پيروزى را با ستم و جور بر

د ـ توسعه صنعتى

۲۲۶.امام على عليه السلام :حرفه آدمى گنج است . ^۱

۲۲۷.امام على عليه السلام :خداوند عز و جل ، صاحب حرفه امانتدار را دوست مى دارد . ^۲

ه ـ توسعه تجارى

۲۲۸.امام على عليه السلام :به تجارت بپردازيد كه تجارت ، سبب بى نيازى شماست از آنچه در دست ديگران است . ^۳

۲۲۹.امام على عليه السلام :تجارت كنيد . خداوند به شما بركت دهد . به درستى كه از پيامبر خدا شنيدم كه مى فرمود : «روزى ، ده قسمت است . نُه قسمت آن در تجارت است و يكى در چيزهاى ديگر» . ^۴

و ـ بازرسى مستقيم بازار

۲۳۰.دعائم الإسلام :به درستى كه [ على عليه السلام ] در بازارها راه مى رفت و تازيانه اى در دست داشت كه با آن ، كم فروشان و نيرنگبازان در تجارت مسلمانان را تنبيه مى كرد .
اصبغ گويد : روزى به وى گفتم : اى اميرمؤمنان! شما در خانه بنشينيد و من ، به جاى شما اين كار را بر عهده مى گيرم . فرمود : «اى اصبغ! برايم خيرخواهى نكردى» . ^۵

۲۳۱.ربيع الأبرار :على عليه السلام در بازار بر فروشندگان مى گذشت و به آنان مى فرمود : «نيكى كنيد . كالاها را به ارزانى به مسلمانان بفروشيد كه آن ، بركت را بزرگ تر گردانَد» . ^۶