313
گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام

5 . آغاز كردن نبرد بعد از ظهر

۲۹۹.امام صادق عليه السلام :اميرمؤمنان ـ كه درود خدا بر او باد ـ ، پيكار نمى كرد ، مگر بعد از ظهر و مى فرمود : «در اين هنگام ، درهاى آسمان ، گشوده مى شود ، رحمت و مهربانى پذيرفته مى گردد ، و پيروزى فرود مى آيد» .
و مى فرمود : «اين زمان (عصر) ، به شب نزديك تر است و مناسب تر است براى آن كه كشتارْ كم شود و جنگجو [ از تعقيب دشمن] باز گردد ، و شكست خوردگان ، نجات يابند» . ۱

6 . خوش رفتارى با باقى مانده دشمن

۳۰۰.تاريخ اليعقوبىـ به نقل از اسماعيل بن على ـ: نخستين كسى كه [ چگونگى ]نبرد با اهل قبله را آموخت ، على بن ابى طالب عليه السلام بود . او اسيران را نمى كُشت ، به دنبال شكست خوردگان نمى رفت و زخمى ها را از پا در نمى آورد . ۲

1.الإمام الصادق عليه السلام : كانَ أميرُ المُؤمِنينَ ـ صَلَواتُ اللّه ِ عَلَيهِ ـ لا يُقاتِلُ حَتّى تَزولَ الشَّمسُ ويَقولُ : تُفتَحُ أبوابُ السَّماءِ ، وتُقبِلُ الرَّحمَةُ ، ويَنزِلُ النَّصرُ . ويَقولُ: هُوَ أقرَبُ إلَى اللَّيلِ ، وأجدَرُ أن يَقِلَّ القَتلُ ، ويَرِجعَ الطّالِبُ ، ويُفلِتَ المُنهَزِمُ (الكافى : ج۵ ص۲۸ ح۵) .

2.تاريخ اليعقوبى : ج۲ ص۳۸۳ .


گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
312

4 . نيايش به هنگام نبرد

۲۹۸.امام صادق عليه السلام :به درستى كه اميرمؤمنان هنگامى كه قصد نبرد مى كرد ، اين نيايش ها را بر زبان مى آورد :
«بار خدايا! به درستى كه تو راهى از راه هايت را نشان دادى و خشنودى ات را در آن نهادى ، و دوستانت را به سويش دعوت كردى و آن را برترين راه نزد خودت از جهت پاداش ، وگرامى ترينِ آنها از جهت بازگشت ، و دوست داشتنى ترينِ آنها نزد خودت از جهتِ روش قرار دادى . آن گاه در اين راه ، از مؤمنان ، جان و مالشان را خريدى كه در مقابل بهشت ، در راه خدا پيكار كنند ، مى كُشند و كشته مى شوند ؛ [ و اين ، ]وعده اى است حق از جانب تو .
پس مرا از آنانى قرار ده كه جانش را از او خريده اى و سپس ، او به داد و ستدى كه با او داشتى ، وفا كرد ، پيمانى را نشكست و نقض نكرد و آن را تغيير نداد ؛ بلكه پاسخى به محبّت هايت و براى نزديك شدن به تو قرارش داد .
پس آن را پايان كارم قرار ده و پايان عمرم را در اين راه ، مقرّر ساز و در اين راه ، شهادتى روزى ام كن كه سبب خشنودى تو گردد و لغزش هايم را بدان پاك گردانَد ، و مرا در زمره زندگان كه از دست دشمنان و نافرمانان روزى خورده اند ، در زير پرچم حقّ و هدايت ، قرار ده كه در [ راه ]پيروزى بر آنان ، گام بر مى دارد ، پشت كننده [ به نبرد ]نيست ، و شك آور نباشد .
بار خدايا! به تو پناه مى برم در اين هنگام ، از ترس به هنگام وحشت ها و از سُستى به هنگام يورش قهرمانان ، و از گناهى كه اعمالم را تباه سازد . پس ، از روى شكْ باز ايستم ، يا بدون يقين بگذرانم ، و [ در نتيجه ]تلاشم بيهوده و عملم پذيرفته نشده باشد» . ۱

1.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ أميرَ المُؤمِنينَ عليه السلام كانَ إذا أرادَ القِتالَ قالَ هذِهِ الدَّعَواتِ: اللّهُمَّ إنَّكَ أعلَمتَ سَبيلاً مِن سُبُلِكَ ، جَعَلتَ فيهِ رِضاكَ ، وَنَدبتَ إلَيهِ أولِياءَكَ ، وجَعَلتَهُ أشرَفَ سُبُلِكَ عِندَك ثَوابا ، وأكرَمَها لَدَيكَ مَآبا ، وأحَبَّها إلَيكَ مَسلَكا ، ثُمَّ اشتَرَيتَ فيهِ مِنَ المُؤمِنينَ أنفُسَهُم وأموالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقاتِلونَ في سَبيلِ اللّه ِ فَيَقتُلونَ ويُقتَلونَ وَعدا عَلَيكَ حَقّا ، فَاجعَلني مِمَّنِ اشتَرى فيهِ مِنكَ نَفسَهُ ثُمَّ وَفى لَكَ بِبَيعِهِ الَّذي بايَعَكَ عَلَيهِ ، غَيرَ ناكِثٍ ولا ناقِضٍ عَهدا ، ولا مُبَدِّلاً تَبديلاً ، بَلِ استيجابا لِمَحَبَّتِكَ ، وتَقَرُّبا بِهِ إلَيكَ ، فَاجعَلهُ خاتِمَةَ عَمَلي ، وصَيِّر فيهِ فَناءَ عُمُري ، وَارزُقني فيهِ لَكَ وبِهِ مَشهدا توجِبُ لي بِهِ مِنكَ الرِّضا ، وتَحُطُّ بِهِ عَنِّي الخَطايا ، وتَجعَلُني فِي الأَحياءِ المَرزوقينَ بِأَيدِي العُداةِ وَالعُصاةِ ، تَحتَ لِواءِ الحَقِّ ورايَةِ الهُدى ، ماضِيا عَلى نُصرَتِهِم قُدُما ، غَيرَ مُوَلٍّ دُبُرا ، ولا مُحدِثٍ شَكّا ، اللّهُمَّ وأعوذُ بِكَ عِندَ ذلِكَ مِنَ الجُبنِ عِندَ مَوارِدِ الأَهوالِ ، ومِنَ الضَّعفِ عِندَ مُساوَرَةِ الأَبطالِ ، ومِنَ الذَّنبِ المُحبِطِ لِلأَعمالِ ، فَاُحجِمَ مَن شَكٍّ ، أو أمضِيَ بِغَيرِ يَقينٍ ، فَيَكون سَعيي في تَبابٍ ، وعَمَلي غَيرَ مَقبولٍ (الكافى : ج۵ ص۴۶ ح۱) .

  • نام منبع :
    گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 189332
صفحه از 896
پرینت  ارسال به