383
گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام

ب ـ محلّ نبرد

صِفّين ، مكانى است نزديك شهر رَقَّه ۱ و در كناره غربى فرات ، ميان رَقَّه و بالس ۲ . فاصله ميان دمشق و رقَّه ـ كه صفّين از توابع آن است ـ 550 كيلومتراست.

ج ـ تعداد شركت كنندگان در نبرد

رقم هاى متفاوتى درباره سپاه امام على عليه السلام و معاويه ذكره شده است.متون تاريخى اشاره دارند كه سپاه امام على عليه السلام به يكصد وبيست هزار يا يكصد و پنجاه هزار يا 95 هزار يا بيش از يكصد هزار يا بيش از پنجاه هزار نفر مى رسيد (با اختلافى كه ميان آنها وجود دارد)؛ ليكن رأى مشهورْ آن است كه تعداد سپاه امام عليه السلام نود هزار نفر بود.
همچنين گزارش هاى تاريخى درباره تعداد لشكريان معاويه ، ميان شصت هزار، هفتاد هزار، 83 هزار، نود هزار، يكصد هزار، يكصد و بيست هزار و يكصد و سى هزار نفر متفاوت است ؛ ليكن گزارش هايى كه تصريح مى كند تعداد آنان 85 هزار تن بود، مشهورتر است.

د ـ ياران برجسته امام عليه السلام

در نبرد صفّين، به همراه اميرمؤمنان ، بسيارى از صحابيان بزرگ پيامبر صلى الله عليه و آله و برجستگانى ديگر شركت داشتند؛ برخى گزارش ها اشاره دارند كه تعداد آنان ، هفتاد تا هشتاد نفر از صحابيان بَدْرى و هشتصد نفر از صحابيان حاضر در بيعت رضوان و چهارصد نفر از ديگر صحابيان بوده است . در مقابل ، تعداد صحابيان شركت كننده در لشكر معاويه از انگشتان دست ، تجاوز نمى كرده و آنان ، كسانى بوده اند كه پس از فتح مكّه ، مسلمان شده بودند.

1.شهرى باستانى بر ساحل فرات ، در شرق سوريه امروزى .

2.بالس ، شهرى است در شام ، ميان حَلَب و رَقّه ، كه در ساحل غربى فرات ، قرار گرفته است (معجم البلدان : ج ۳ ص ۴۱۴) .


گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
382

فصل دوم : پيكار دوم : جنگ صِفّين

2 / 1

سيماى نبرد

الف ـ زمان نبرد

پس از گذشت چهار ماه از خاموش شدن فتنه ناكثين (به رهبرى عايشه، طلحه و زبير)، اسلام علوى با فتنه قاسطين (به رهبرى معاويه) رو به رو گرديد. امام على عليه السلام در پنجم شوال سال 36 هجرى براى خاموش كردن اين فتنه از كوفه حركت كرد و در اواخر ماه ذى قعده و به هنگام بار افكندن سپاهيان در صفّين، درگيرى غافلگير كننده اى براى مسلّط شدن بر شريعه فرات ، رخ داد ؛
در ماه ذى حجه نيز درگيرى هاى شديدى ميان دو سپاه ، صورت گرفت تا اين كه در محرّم سال 37 ، ميان دو گروه ، آتش بس اعلام گرديد؛ ولى جنگ ، پايان نيافت تا اين كه پيكار حقيقى در آغاز ماه صفر سال 37 ، ميان دو سپاه ، رُخ داد و در هشتم صفر ، تنور جنگ ، داغ گرديد و در دهم صفر ، هنگامى كه سپاه امام على عليه السلام در آستانه پيروزى قطعى قرار گرفته بود ، با حيله عمرو بن عاص ، فرصت پيروزى از دست رفت و امام على عليه السلام به كوفه بازگشت.

  • نام منبع :
    گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 189277
صفحه از 896
پرینت  ارسال به