441
گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام

ميدان جنگ كشاند و در معرض كشته شدن قرار داد!
امير مؤمنان گفت : «پس قاتل حمزه [ نيز ]پيامبر خداست!» . ۱

و ـ شهادت خزيمة بن ثابت (ذو شهادتين)

۴۲۰.الطبقات الكبرىـ به نقل از عمارة بن خُزَيمة بن ثابت ـ: خزيمة بن ثابت در جنگ جَمَل حضور داشت ، ولى دست به شمشير نبُرد . وى در صِفّين نيز حاضر بود و گفت : من هرگز نمى جُنبم تا آن گاه كه عمّار كشته شود . پس مى نگرم كه چه كسى او را مى كشد ؛ زيرا از پيامبر خدا شنيدم كه گفت : «او را گروهك متجاوز ، خواهند كُشت» .
آن گاه كه عمّار بن ياسر كشته شد ، خزيمه گفت : اكنون گم راهى آشكار شد . پس [ به معركه] نزديك شد و به نبرد پرداخت ، چندان كه كشته شد . ۲

ز ـ نبردِ اشتر

رويدادهاى سنگين و سختى هاى زندگى و دگرگونى هاى روزگار ، در صيقل دادنِ افراد و نمود يافتنِ والايى و شكوه آنان ، بسيار نقش دارند .
اين گونه رويدادها همان گونه كه عظمت روح انسان را آشكارا هويدا مى كنند ، اثرى ژرف بر ايجاد زمينه بروز شخصيّت انسان در هنگامه هاى خاص و رخ نمودنِ جنبه هاى پنهانِ افراد دارند . در دگرگونى ها و رخدادهاى روزگار ، حقيقت انسان شناخته مى شود و اين سخن امير مؤمنان ، بهترين روشنگرِ اين حقيقت ژرف است كه : «در دگرگونى هاى اوضاعِ [ روزگار] ، گوهرهاى مردان شناخته مى شود» . ۳
بدين سان ، آوردگاهِ صفّين آينه اى شد كه شخصيت مالك در آن تجلّى يافت ؛ همان شخصيّت تابناك تاريخ تشيّع كه رزمنده برجسته و پهلوان دلير و جنگجوى اين نبرد بود .

1.شرح نهج البلاغة : ج۲۰ ص۳۳۴ ح۸۳۵ .

2.الطبقات الكبرى : ج۳ ص۲۵۹ .

3.نهج البلاغة : حكمت ۲۱۷ .


گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
440

و گروهك متجاوز ، او را خواهند كشت» ۱ و [ هم] فرموده بود : «عمّار را روا نيست كه از حق جدا گردد و آتش ، هرگز چيزى از پيكرش را در كام نخواهد كشيد» ۲ و [ همچنين ]فرموده بود : «هرگاه مردم دچار اختلاف شوند ، فرزند سميّه با حق خواهد بود ...» ۳ .
بسيارى مى كوشيدند تا عمّار را ببينند و سخنش را بشنوند تا از خلال گفتار اين پير بزرگوارِ بُرنادل كه سخنش از اعماق قلبش سرچشمه مى گرفت ، با حقّانيّت امير مؤمنان ، بيشتر آشنا شوند و بدين سان ، گام هايى استوارتر بيابند .
آن گاه كه اين پير فرتوتِ قد خميده بر خاك افتاد و به خون خويش درغلتيد و جام مرگ را نوشيد ، هر دو سپاه را گران آمد . آشوب انگيزان و آتش افروزان ، آنچه را پيامبر صلى الله عليه و آله خبر داده بود ، به چشم خويش ديدند و لكّه ننگ «گروهك متجاوز» برايشان گران جلوه كرد . پس بايد با حيله گرى ، فتنه اى ديگر و نيرنگى تازه بر مى ساختند تا سپاهشان زبون نشود . و اين ، همان كارى بود كه معاويه كرد .
امام بزرگ ما ـ درودهاى خداوند بر او باد ـ خالص ترين و برترين يار خويش را از دست داد و بازوى توانايش قطع شد و جان مقدّسش غمگين و سينه اش تنگ گشت و فرمود : «خداى رحمت كند عمّار را آن روز كه اسلام آورد ، آن روز كه كشته شد ، و آن روز كه زنده برانگيخته خواهد شد!» . ۴

ه ـ آشفتگى سپاه معاويه

۴۱۹.شرح نهج البلاغة :پس از كـشته شـدن عمّـار ، سپاهيان شام آشفته شدند ؛ زيرا روايت عمرو بن عاص [ از پيامبر خدا ]به يادشان بود كه : «عمّار را گروهك متجاوز خواهند كشت» . از اين رو ، معاويه گفت : جز اين نيست كه عمّار را كسى كشت كه او را به

1.وقعة صفين : ص ۳۳۵ .

2.المعجم الكبير : ج ۱۰ ص ۹۶ ح ۱۰۰۷۱ .

3.الطبقات الكبرى : ج ۳ ص ۲۶۲ .

  • نام منبع :
    گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 188873
صفحه از 896
پرینت  ارسال به