د ـ وليد بن عبد الملك

۶۹۵.الإرشاد :وليد بن عبد الملك ، روزى به پسرانش گفت : بر شما باد ديندارى! من چيزى را نديدم كه دين، ايجاد كند و دنيا ، آن را نابود سازد؛ ولى ديدم كه دنيا بنايى بر پا كرده است ، ولى دين ، آن را نابود ساخته است. همواره مى شنوم كه ياران و خاندان ما ، على بن ابى طالب را بد مى گويند و فضايل او را پوشيده مى دارند و مردم را به دشمنى با او وا مى دارند؛ ولى اين كارها براى او جز نزديكى بيشتر به دل ها ايجاد نمى كنند و آنان (ياران و خاندان ما) تلاش مى كنند كه در دل مردم جاى گيرند و اين تلاش ، جز موجب دورى آنها از دل مردم نمى گردد. ^۱

ه ـ عبدالعزيز بن مروان

۶۹۶.شرح نهج البلاغةـ به نقل از عمر بن عبد العزيز ـ: پدرم سخنرانى مى كرد و در سخنرانى خود ، خوب پيش مى رفت. هرگاه به ياد كردِ على و بدگويى از او مى رسيد ، زبانش بند مى آمد ، رنگش زرد مى شد و حالش دگرگون مى گشت. در اين باره با او صحبت كردم.
گفت : آيا اين موضوع را متوجّه شده اى؟ اين مردم اگر آنچه را كه پدرت درباره على مى داند ، مى دانستند ، حتى يك نفر از آنان از ما پيروى نمى كرد. ^۲

او داشت ـ ، از دست دادند. ^۱

ب ـ عمرو بن عاص

۶۹۳.وقعة صِفّينـ به نقل از عمر بن سعد ـ: معاويه به عمرو گفت : اى ابو عبد اللّه ! من تو را به جنگ با اين مردى كه خدايش را عصيان كرده ، خليفه را كشته ، فتنه بر پا ساخته ، جمع را پراكنده و رابطه خويشى را قطع كرده است ، فرا مى خوانم.
عمرو گفت : با كدام مرد؟
معاويه گفت : به جنگ با على!
عمرو گفت : سوگند به خداوند ـ اى معاويه ـ ، تو و على ، همتا نيستيد. تو هجرت ، سابقه ، صحابى بودن ، مبارزه ، فقه و دانش او را ندارى. به خدا سوگند، وى با داشتن همه اينها ، از تيزى و جدّيت ، بهره مندى و عنايت و آزمايش نيكوى الهى برخوردار است. اگر من تو را در جنگ با او همراهى كنم ـ و خودت مى دانى كه در اين كار ، چه خطر و ضررى وجود دارد ـ ، چه چيزى براى من در نظر مى گيرى؟
گفت : نظر خودت چيست؟
گفت : پيشكشىِ مصر. ^۲

ج ـ مروان بن حَكَم

۶۹۴.شرح نهج البلاغةـ به نقل از ابن ابى سيف ـ: مروان، سخنرانى مى كرد و در حالى كه حسن عليه السلام نشسته بود ، در سخنرانى اش به على عليه السلام بد گفت .
[ امام] حسن عليه السلام فرمود : «واى بر تو، اى مروان! آيا اين فردى كه بدش را مى گويى ، بدترينِ مردم است؟!».
گفت : نه ، بلكه بهترينِ مردم است. ^۳