739
گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام

فصل دوم : نمونه هايى از داورى هاى امام على عليه السلام

الف ـ كشتگان در دام شير

۸۳۳.امام صادق عليه السلام :در يمن ، گروهى از مردم براى شكار شير ، گودالى كندند و شيرى در آن افتاد . مردم ، گرد آن گودالْ جمع شدند كه شير را تماشا كنند . مردى در گودال افتادو چنگ به ديگرى زد . وى هم به ديگرى چسبيد و به همين ترتيب او نيزديگرى را گرفت . آن گاه ، شير ، آنان را زخمى كرد . بعضى بر اثر زخم شير جان سپردند و بعضى نيز پس از بيرون آورده شدن از گودال ، مُردند . [ قبايل ]آنان دراين باره با هم به كشمكش پرداختند و به روى هم شمشير كشيدند .
على عليه السلام فرمود : «بياييد من بين شما داورى كنم» .
آن گاه براى اوّلى به يك چهارم ديه ، براى دومى به يك سوم ديه ، براى سومى به نصف ديه و براى چهارمى ، به ديه كاملْ حكم كرد و آن را بر عهده قبيله هايى كه درآن جا گرد آمده بودند ، قرار داد . گروهى از آنان راضى شدند و گروهى ناراضى گشتند و واقعه را به اطّلاع پيامبر صلى الله عليه و آله رساندند و داورى امير مؤمنان را به وى خبر دادند .
پيامبر صلى الله عليه و آله داورى على عليه السلام را تأييد فرمود . ۱

1.الإمام الصادق عليه السلام : إنَّ قَوما احتَفَروا زُبيَةً لِلأَسَدِ بِاليَمَنِ ، فَوقَعَ فيهَا الأَسَدُ ، فَازدَحَمَ النّاسُ عَلَيها يَنظُرونَ إلَى الأَسَدِ ، فَوَقَعَ فيها رَجُلٌ ، فَتَعَلَّقَ بِآخَرَ ، فَتَعَلَّقَ الآخَرُ بِآخَرَ وَالآخَرُ بِآخَرَ ، فَجَرَحَهُمُ الأَسَدُ ؛ فَمِنهُم مَن ماتَ مِن جِراحَةِ الأَسَدِ ، ومِنهُم مَن اُخرِجَ فَماتَ ، فَتَشاجَروا في ذلِكَ حَتّى أخَذُوا السُّيوفَ . فَقالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : هَلُمّوا أقضي بَيَنُكم ؛ فَقَضى أنَّ لِلأَوَّلِ رُبعَ الدِّيَةِ ، ولِلثّاني ثُلثَ الدِّيَةِ ، ولِلثّالِثِ نِصفَ الدِّيَةِ ، ولِلرّابِعِ دِيَةً كامِلَةً ، وجَعَلَ ذلِكَ عَلى قَبائِلِ الَّذينَ ازدَحَموا ، فَرَضِيَ بِعضُ القَومِ وسَخِطَ بَعضٌ . فَرُفِعَ ذلِكَ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله واُخبِرَ بِقَضاءِ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام فَأَجازَهُ (الكافى : ج۷ ص۲۸۶ ح۲) .


گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
738

داورى خواهم كرد ، به گونه اى كه هر كدام از اين كتاب ها بدرخشد و بگويد : پروردگارا! على ، به روشِ تو داورى كرد . ۱

1.الإمام عليّ عليه السلام : لَو ثُنِيَ لِيَ الوِسادُ لَحَكَمتُ بَينَ أهلِ التَّوراةِ بِتَوراتِهِم ، وبَينَ أهلِ الإِنجيلِ بِإِنجيلِهِم ، وأهلِ الزَّبورِ بِزَبورِهِم ، وأهلِ القُرآنِ بِقُرآنِهِم ، حَتّى يَزهَرَ كُلُّ كِتابٍ مِن هذِهِ الكُتُبِ ويَقولُ : يا رَبِّ إنَّ عَلِيّا قَضى بِقَضائِكَ (الإرشاد : ج۱ ص۳۵) .

  • نام منبع :
    گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 189085
صفحه از 896
پرینت  ارسال به