829
گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام

كجاست عمّار؟ و كجاست ابن تيّهان؟ و كجاست ذو الشهادتين؟ و كجايند برادران همانند ايشان كه پيمان مرگ بستند و سرهايشان را براى فاجران فرستادند؟» ۱ ، روشن مى شود كه وى در صفّين به شهادت رسيده است . ابن ابى الحديد ۲ و علّامه محمّد تقى شوشترى بر اين نظر ، تصريح كرده اند . ۳

6

اَشعَث بن قيس

اَشعَث بن قَيس بن مَعْديكَرِب كِنْدى كه كنيه اش ابومحمّد و نامش مَعْديكَرِب بود ، از بزرگان يمن و از ياران پيامبر خداست . يك چشم او در جنگ يَرموك ، كور شد . او در تاريخ اسلام ، چهره اى مرموز ، متلوِّن ، تاريكْ نهاد و زشت كردار دارد .
او پس از پيامبر خدا مرتد شد ؛ امّا ابوبكر ، او را بخشيد و او خواهر ابوبكر را به همسرى برگزيد . ابوبكر ، بعدها ، از اين اقدام و بخشش خود ، اظهار ندامت مى كرد و بر آن ، تأسف مى خورد .
در روزگار عثمان ، دختر خود را به پسر عثمان داد و عثمان ، وى را به حكومت آذربايجان منصوب كرد . عثمان ، هر سال ، يكصد هزار درهم از خراج آذربايجان را به او مى بخشيد .
على عليه السلام اشعث را از حكومت آذربايجان عزل كرد و وى را به مدينه فراخواند . او در آغاز ، پس از عزل ، قصد فرار داشت ؛ امّا با توصيه اطرافيانش به مدينه آمد و به خدمت مولا عليه السلام رسيد .
او در جنگ صفّين ، عهده دار رياست قبيله «كِنده» بود و فرماندهى جناح راست سپاه على عليه السلام را بر عهده داشت .

1.نهج البلاغة : خطبه ۱۸۲ .

2.شرح نهج البلاغة : ج ۱۰ ص ۱۰۸ .

3.قاموس الرجال : ج ۷ ص ۴۶۲ .


گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
828

ظاهرى تعبّد به تن داشت ، بدون اين كه راهبرى از تعقّل ، همراه داشته باشد .
ابو موسى در سال 42 هجرى و در 63 سالگى مُرد .

5

ابوهَيثم

مالك بن تَيِّهان بن مالك كه به كُنيه اش (ابوهَيثم) مشهور است ، جزو نخستين گروه انصار بود كه پيش از هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله در مكّه ايمان آوردند . او قبل از اسلام هم موحّد بود و از پرستش بت ، تن مى زد .
ابوهيثم در تمام نبردهاى پيامبر خدا شركت داشت و از جمله كسانى است كه «حديث غدير» را روايت كرده اند .
او از پيش گامان شناخت حق پس از پيامبر خداست كه پس از ايشان در شناخت خلافت حق ، پيشتاز شد و به ديگرسانى خلافت ، تن نداد و در زمره دوازده نفرى بود كه در مسجد النبى ، به دفاع از مولا عليه السلام در برابر دگرگونى مسير خلافت ، فرياد اعتراض برآوردند .
چنين بود كه ابو هيثم ، از آغاز شكل گيرى خلافت على عليه السلام با ايشان همراه شد و همراه با عمّار بن ياسر ، مسئول بيعت گرفتن از مردم شد .
امام عليه السلام ابو هيثم را به همراه عمّار بن ياسر ، بر بيت المال گمارد كه نشانى است از سلامت نفس او.
على عليه السلام در اوج تنهايى و در تنگناى سستى همراهانش ، آن گاه كه با سوز و گداز ، ياران استوار گامِ از دست رفته اش را ياد كرده است ، از مالك بن تَيّهان نيز نام برده و بر نبودش تأسف خورده است .
مورّخان در زمان درگذشت ابو هيثم ، يكْ داستان نيستند ؛ امّا از سخنانى كه على عليه السلام ايراد نموده و از نبود او ، عمّار و خزيمة بن ثابت ذو الشهادتين با سوز ياد كرده و فرموده است : «كجايند برادران من كه بر راه [ صحيح ]رفتند و با حق گذشتند؟

  • نام منبع :
    گزيده دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 188984
صفحه از 896
پرینت  ارسال به