مؤلف

محمّد بن حسين بن عبدالصمد حارثي هَمْداني عاملي، معروف به شيخ بهايي، در بعلبک و در سال 953 متولد شد (خلاصة الاثر في أعيان: ج 2 ص 394(.
وي، در کودکي، با پدرش به ايران آمد، و از پدر و ساير بزرگان استفادهها کرد، و به مقام شيخ الاسلامي رسيد، ولي پس از مدتي، منصب و مقام را رها کرد. ابتدا به زيارت خانه خدا و پيامبر و اهل بيت( رفت، سپس به سير و سياحت روآورد (سلافة العصر في محاسن الشعراء بکل مصر: ج 1 ص 172(. به سرزمينهاي مختلف اسلامي، مانند مصر، قدس، دمشق و حلب سفر کرد و با عالمان آنها ديدار کرد (محمّد امين محبي، پيشين: ج 2 ص 403(.
ايشان، در بسياري از علوم زمان خود، سرآمد و زبانزد همه بود. شيخ حرّ عاملي، درباره وي مينويسد:
او، در فقه و دانش و فضل و تحقيق و تدقيق و جلالت، قدر و عظمت، شأن و زيبايي در تصنيف، و آراستگي در تعبير، و جمع زيباييها، مشهورتر از آن است که ياد شود، و فضايلش، بيشتر از آن است که به شمارش درآيد ( امل الامل في علماء جبل عامل: ج 1 ص155).
در ادامه ميآورد:
او در زمان خود، در فقه و حديث و معاني و بيان و رياضي و...، نظير نداشت ( امل الامل في علماء جبل عامل: ج 1 ص155).
براي وي، در موضوعات تفسير، حديث، درايه، رجال، دعا، عبادت، فقه، اصول، نحو، بيان، حساب، علم هيئت، حکمت، تاريخ، ادب و ...، 59 اثر ياد کردهاند (همان: ج 9 ص 244).
سرانجام، در سال 1030ق، در اصفهان، ديده از جهان فرو بست، و او را در جوار مريم رضوي(، به خاک سپردند (همان).

نام کتاب

شيخ بهايي، در مقدمه، پس از بيان سبب تأليف کتاب، درباره نام آن مينويسد: آن را، مفتاح الفلاح ناميدم (مفتاح الفلاح: ص 41).
برخي تراجم نگاران، مانند شيخ حرّ عاملي نيز، از آن، به همين نام، بدون زيادتي، تعبير کرده اند (همان: ص 156). اما سيد محسن امين، در ضمن شمارش تأليفات شيخ بهايي، از آن، چنين نام مي برد: مفتاح الفلاح في عمل اليوم واليلة (همان). آقا بزرگ تهراني، نام آن را چنين آورده است: مفتاح الفلاح في الاعمال و الادعيه اللابدية، في اليوم والليلة ( الذريعه الي تصانيف الشيعة اسماعيليان). در چاپ دارالاضواء، نام آن، اين گونه آمده است: مفتاح الفلاح في عمل اليوم والليلة، من الواجبات والمستحبات.