قوله(: و أصحابي أمنة لاُِمّتي، فإذا ذهب أصحابي، أتي اُمّتي ما يوعدون ، معناه من ظهور البدع والحوادث في الدين والفتن فيه و طلوع قرن الشيطان و ظهور الروم و غيرهم عليهم و نتهاك المدينة و مکّة و غير ذلك. و هذه کُلاً مِن معجزاته( (شرح صحيح مسلم، ج 16 ص 316 ـ 317).
معناي حديث، اين است که مادام که ستارگان باقياند، آسمان باقي است و هر گاه قيامت فرا رسد و ستارگان خاموش و پراکنده شوند، آسمان نيز شکافته و پراکنده ميشود و عُمر آن، پايان خواهد يافت. و در اين سخن پيامبر( که فرمود: من مايه ايمني اصحابم هستم و هر گاه بروم، براي اصحابم حوادثي روي خواهد داد که وعده آمدن آن به آنان داده شده است ، منظور از حوادث، فتنهها و جنگهاست و از دين برگشتنِ برخي از اعراب و اختلافها و ناهمدليها و حوادثي از اين دست، که پيامبر( صريحاً نسبت به آنها هشدار داده بود و البتّه همگي به وقوع پيوستند. در جمله بعدي نيز که فرمود: اصحاب من، مايه ايمني امّت من هستند که هر گاه نباشند، حوادثي که وعده داده شده، براي امّت پيش خواهد آمد ، منظورش ظهور بدعتها و فتنهها در دين، طلوع شاخ شيطان و ظهور روم و غير آن، هتک حرمت مدينه و مکّه، و حوادثي از اين قبيل است که [پيشبيني] همه اين حوادث، از معجزات پيامبر است.
مناوي نيز در شرح حديث ياد شده مينويسد:
النجوم أمنة السماء ... يعني: أنّها سببُ أمن السماء فما دامت النجومُ باقيةً، لاتنفطر و لاتنشقّ و لا يموت. فإذا ذهبت النجوم أي تئاثرت أتي السماءَ ما توعدون مِن الإنفطار و الطي کالسجلّ و أنا أمنة لأِصحابي، فإذا ذهبتُ، أتي أصحابي ما يوعدون مِن الفتن و الحروب و اختلاف القلوب، و قد وقع.
و أصحابي أمنة لاُمّتي فإذا ذهب أصحابي، أتي اُمّتي ما يوعدون مِن ظهور البدع و غلبة الأهواء و اختلاف العقائد و طلوع قرن الشيطان و ظهور الروم و انتهاک الحرمين، و کلُّ هذه معجزات وقعت (فيض القدير: ج 6 ص 296 ـ 297).
ستارگان، مايه امان آسماناند ، يعني: آنها مايه ايمني آسماناند و تا ستارگان باقياند، آسمان شکافته نخواهد شد و اهل آسمان نخواهند مُرد؛ امّا هر زمان که ستارگان بروند و نابود شوند، آسمان، دچار حوادث موعود خواهد شد ؛ يعني همان شکاف و پراکندگي و در هم پيچيدني همانند طومار. و من مايه امان اصحابم هستم که هرگاه بروم، اصحابم گرفتار حوادث موعود خواهند شد ؛ يعني همان فتنهها و جنگها و پراکندگي دلها که همه اين حوادث، واقع شده است. و اصحابم مايه امان امّتم هستند که هر گاه اصحابم بروند، براي امّتم حوادث موعود رخ خواهد داد ؛ چون ظهور بدعتها، غلبه هواها، اختلاف عقيدهها، طلوع شاخ شيطان، ظهور روم و هتک حرمت حرمين شريفين، که همه اين حوادث، معجزاتي است که واقع شده است.