اعلام رضايت از کسي و يا درخواست رحمت الهي براي او، به وسيله معصوم( يا يکي از بزرگان رجال و حديث، نشانه نوعي توجّه و اعتماد خاص به آن شخص به شمار آمده است. اين که چه شخصيتي بر يک راوي يا چند تن ترحّم و ترضّي نموده و از چه عبارتي بهره جسته است، بي‌شک، در نوع نگاه ما به آن راوي يا راويان و روايات آنان، مؤثّر است. اين نوشته، در پي آن است تا با بازکاوي موارد عيني ترحّم و ترضّي در ميان نگاشته‌هاي رجاليها، و با بررسي رويکرد صاحبان فن ـ از ديرباز تا کنون ـ به نوع و ميزان وثاقت، اعتماد يا مدحِ برداشت شده از اين الفاظ براي يک راوي، ضمن ارائه مجموعه‌اي نسبتاً جامع از اقوال و مصاديق، خواننده را در وهله نخست، با الفاظ ترحّم و ترضّي و دسته‌بندي‌هاي مختلف آن آشنا سازد و سپس با کاوش در مصاديق، چگونگي برداشت از آنها را بر وي عرضه نمايد.
