بغداد (كاظمين)

بَغداد، بزرگ ترين شهر عراق، مركز استان بغداد و پايتخت اين كشور است كه در مركز آن قرار دارد. اين شهر را دومين شهر بزرگ جنوب غرب آسيا دانسته اند.[۱]

شهر تيسفون، پايتخت ساسانيان، در نزديكى بغداد امروزى قرار داشت. رود دجله، بغداد را به دو نيم تقسيم مى كند كه نيمه شرقى به نام «رَصافه» و نيمه غربى به نام «كرخ» معروف هستند.

منطقه هاى شهر بغداد عبارت اند از: اعظميه، كرخ، كرّاده، كاظمين، منصور، شهرك صدر، رشيد، رصافه و نيسان. اين شهر، از سوى منصور دوانيقى در سال ۱۴۵ ق (۷۶۵ ـ ۷۶۶ م)، بنا نهاده شد و نامش را «مدينه السلام» گذاشت و پايتخت حكومتىِ خويش را به آن جا منتقل كرد.

بغداد، نام هاى ديگرى از جمله: مدينه المنصور، مدينه الخلفاء، الزوراء، داشته است. اين شهر تا سال ۲۶۲ ق، پايتخت چندين خليفه عبّاسى (منصور، مهدى، هارون، امين و مأمون) بود ؛ امّا معتصم، پايتخت خود را به سامرا منتقل كرد.

در سال ۲۷۱ ق، بغداد مجددا پايتخت شد و پس از آن، در سال هاى ۶۳۷ ق، به دست هلاكوخان، ۹۷۹ ق، به دست تيمور لنگ، و ۱۰۱۷ ق، به دست ترك ها تخريب شد و از آن پس، ميان تركمانان و عثمانيان و آن گاه صفويان، دست به دست گرديد.

در سال ۱۹۱۷ م، انگليسى ها بر اين شهر دست يافتند، و دوباره به سال ۱۹۲۱ م، پايتخت كشور عراق شد و از آن روز تاكنون، همچنان پايتخت عراق است.[۲]

در باره منطقه كاظمين بغداد گفتنى است:

اين مكان ـ كه در منطقه كرخ بغداد واقع شده بود ـ در سال ۱۴۹ق به دستور منصور به عنوان «مقابر قريش»، گورستان قريشيان ساكن بغداد شد.

در سال ۱۷۹ ق، به دستور هارون، امام موسى كاظم عليه السلام را از مدينه به بغداد آوردند و در اين شهر زندانى كردند.

در سال ۱۸۳ ق، سندى بن شاهك به دستور خليفه، امام كاظم عليه السلام را در زندان مسموم كرد و به شهادت رساند. سپس بدن مطهّر امام عليه السلام را در منطقه مقابر قريش، به خاك سپردند.

سال ۲۲۰ ق، بود كه امام جواد عليه السلام به دستور معتصم عبّاسى، مسموم و شهيد شد. ايشان نيز در جوار قبر جدّش، دفن شد.

بر قبر آن دو بزرگوار، بقعه و عمارتى بنا كردند. به مرور زمان، مقابر قريش، نام «كاظميّه» بر خود گرفت.[۳]