10. ببليوجرافيا الرسائل العلمية في الجامعات المصرية منذ إنشائها حتّي نهاية القرن العشرين (الأدب العربي والبلاغة والنقد الأدبي)، محمّد ابو المجد علي البسيوني، قاهره: مکتبة الأدب، 1422 ق، 555 ص، اوّل، وزيري.
اين کتاب، کتابشناسي کاملي از تمام پاياننامههاي کارشناسي ارشد و دکتري در زمينه ادبيات عرب، بلاغت و نقد ادبي در دانشگاههاي مختلف مصر از زمان تأسيس تا ابتداي قرن بيستم، ارائه شده است. کتاب، در دو بخش و ملحقّات و فهارس، تنظيم شده است. بخش اوّل، شامل هدف و شيوه کار، تأليف گذشته، نتايج و رسالههاي ادبي دهه اخير است. مؤلّف، در بخش دوم به معرّفي 3686 رساله در هفت بخش: عام، شعر، نثر، داستان، تئاتر، آثار نبوي و قرآن کريم، ميپردازد. علاوه بر اين، مؤلّف در ملحقات به معرّفي 491 رساله که به نحوي با موضوع کتاب ارتباط دارند، ميپردازد. از ويژگيهاي بسيار مهم اين کتاب، هفده فهرست گسترده و خوب است که کار خواننده را در جستجوي کتاب، بسيار آسان ميکند.
11. الحياة العلمية في الحجاز خلال العصر المملوکي (648 ـ 933 ق) ، خالد محسن حسان الجابري، رياض: مؤسّسة الفرقان للتراث الإسلامي، 1426 ق، 741 ص، اوّل، وزيري.
حجاز، از جايگاه ديني خاصّي برخوردار است که باعث شده تا نگاهها به سوي آن، منعطف شود و نويسندگان فراواني درباره جنبههاي مختلف آن، قلمفرسايي کردهاند؛ امّا هيچ يک به بررسي زندگي علمي حجاز در عصر پادشاهي نپرداختهاند. اين کتاب، جهت اثبات شکوفايي علمي و فراواني علم و علما در آن دوران، به اين موضوع پرداخته که در نوع خود، نمونه اوّل است.
کتاب، شامل پيشگفتاري با موضوع «محدوده حجاز و اهمّيت آن» و «زندگي عمومي در حجاز» است و مقدّمه خوبي با عنوان «بررسي تحليلي مهمترين منابع خطّي و چاپي بحث» دارد.
مؤلّف، بخش اصلي کتاب را در سه فصل: «نشانههاي اهمّيت دادن به حرکت علمي در حجاز در اين دوران»، «مراکز آموزش» و «علما و آثار»، تنظيم نموده است و در خاتمه، نتايج بحث را بيان کرده است. از ويژگيهاي مناسب کتاب، ملحقّات آن است که شامل نام اَشراف و اُمراي مکّه و مدينه و مصر است.
12. الميزان بين السنّة والشيعة (عرض لمسائل الوفاق والخلاف بين الفريقين المسلمين)، يوسف عارف الحاج عمر، أربد: عالم الکتب الحديث، 1425 ق، 389 ص، دوم، وزيري.
اختلاف ميان شيعه و سنّي، از ديرباز، به علّت عدم شناخت درست دو گروه از ديدگاههاي يکديگر، باعث مشکلاتي فراواني، از جمله بروز فتنهها و تفرقهها شده است. اين کتاب، بر اساس گفته مؤلّف سنّيمذهب آن، به شيوه ايجابي و دور از تعصّب مذهبي به بيان و بررسي موارد اتّفاق و اختلافِ شيعه و سنّي ميپردازد تا به خواننده، در شناخت عقايد مذهب مقابل، بدون تعصّب نا بهجا، کمک کند.