سبحاني؛ توضيح المقال في علم الرجال، ملا علي کني: مقدّمه؛ الوافي، فيض کاشاني: مقدّمه؛ الحدائق الناضرة، شيخ يوسف بحراني و ...).
بعد از بيان اين مقدّمه کوتاه، بايد اشاره کرد که علوّ مضمون، يکي از ملاک‌هايي است که اخيراً در ميان محقّقان و اصوليان، مطرح شده است و جايگاه ويژه خود را در مباحث، يافته است، گرچه قبول و ردّ چنين ملاکي، به اين که آيا در عمل به احاديث، تابع «وثوق سندي» هستيم يا «وثوق صدوري»، باز مي‌گردد، اين موضوع، خود در خور مقاله‌اي مستقل و گسترده و از حوصله اين مقاله، خارج است (ر.ک: فوائد الاُصول: ج 3 ص 214؛ نهاية الأفکار: ج 3 ص 135 و 185 و ج 4 ص 227؛ أنوار الاُصول: ج 2 ص 468).
معيار «علوّ مضمون» را در پذيرش و يا ردّ احاديث، فقط کساني مي‌توانند بپذيرند که قائل به وثوق صدوري احاديث (گر چه از طريقي غير از رجال سند حديث) باشند.
برخي از پژوهشگران، در اين زمينه تلاش کرده‌اند بين «علوّ مضمون» و «تعالي تعبير» ـ که به نظر مي‌رسد لزومي به اين کار نيست ـ ، فرق بگذارند (ر.ک: «اثبات صدور حديث از طريق مضمون‌شناسي و متن» ص 11 و 12).
مرحوم کاشف الغطا، در پاسخ پرسشي درباره صحّت و اعتبار «دعاي صباح» گفته است:
بر هيچ کس پوشيده نيست که در بيان، براي هر گروه و طائفه‌اي از صاحب متون و علوم، بکه هر امّت يا شهري، شيوه‌اي خاص و لهجه‌اي متمايز از ديگران است. براي نمونه، لهجه يزدي، غير از لهجه اصفهاني است و لهجه اصفهاني، غير از لهجه تهراني يا خراساني است، در حالي که همه آنها ايراني هستند. ائمه( نيز شيوه‌اي خاص در ثناي پروردگار و ستايش وي و تضرّع به درگاه او و درخواست از او هستند و هر کس با احاديث ائمه( و کلامشان اُنس گرفته و در درياي ادعيه آنها غرق شده باشد، اين نکته را درک مي‌کند. هر کس که برايش چنين ملکه‌اي و اُنسي حاصل شده باشد، در اين که اين دعاها از ائمه( صادر شده، شک نمي‌کند، گذشته از اين که اين دعا، از تشبيه‌ترينِ ادعيه به دعاهاي اميرمؤمنان، مثل دعاي کميل و ... است؛ زيرا براي هر امامي، با وجود نزديکي و تشابه کلّي سخنان آنها، شيوه‌اي خاصّ است و اين دعا در بالاترين مراتب فصاحت و بلاغت و استواري قرار دارد، علاوه بر اين که در اين دعا، رغبت کاملي به خداوند و خضوع در برابر وي و نيز استعاراتي شگفت‌انگيز، وجود دارد. به اوّلين فقره از اين دعا بنگريد که: «يا من دلّ علي لسان الصباح بنطق تبلّجه!». آري! از بلاغت آن و استعارات بديعش، تعجّب مي‌کنيد و هر گاه به سخن اميرمؤمنان، توجّه کنيم که: «يا من دلّ علي ذاته بذاته»، اطمينان پيدا خواهيم کرد که اين دعا، از زبان يکي از امامان( صادر شده، مانند اين دعاي امام زين العابدين( که: «بک عرفتک و أنت دللينت عليک». و بالجمله، چه نيکوست سخن بعضي از دانشمندان بزرگمان که: همانا