است، اين است که با طرح احتمالات گوناگون، راه‌هاي ديگري را در فهم مقصود باز مي‌کند و اذهان را از معناي ظاهري حديث، منصرف مي‌سازد. ايشان در ذيل روايتي که ترتيب شستن دست‌ها را در وضو به اختيار مخاطب مي‌گذارد، مي‌نويسد:
ممکن است در اين‌جا، مراد از تخيير در شستن دست‌ها، شستن مستحب دست‌ها، قبل از مضمضه باشد (مستدرک الوسائل: ج 1 ص 329).
هم‌چنين، گاهي ضمن تصريح بر ضعف و مشکل موجود در روايت، به بيان احتمالات و فهم‌هاي گوناگون از حديث پرداخته، و راه را براي پذيرش حديث، مسدود نکرده است. مثلاً در باب «استحباب نيکو گرفتن کفن‌ها و گران قيمت بودن آنها»، حديثي را از پيامبر( نقل مي‌کند که در پايان آن، عبارتِ «ولا تغال في کفني» آمده، كه با ساير احاديث باب، تعارض دارد. محدّث نوري در توضيح اين روايت مي‌نويسد: «الخبر ضعيفٌ غايته (مستدرک الوسائل: ج 2 ص 222)»، امّا به اين جمله بسنده نمي‌کند؛ چرا که ممکن است با اين سخن، تصور شود که اين روايت، از نظر ايشان مردود است، لذا در ادامه، با ذکر احتمالات گوناگون چنين مي‌نگارد:
فلا يعارض ما دلّ علي الاجادة، مع احتمال کونه من خصائصه، أو لدفع التأسف عن فقراء الأمة، مع عدم احتياجه إلي الکفن الغالي، وعليه من حلّي الجنة يوم القيامة، ما لا يقدره البشر، علي وصفه (همان: ج2 ص222).
3ـ ملاک‌هاي فهم حديث
فهم حديث، يک اتفاق لحظه‌اي و ساده نيست و حداقل، بسياري از احاديث، نيازمند پشت سر نهادن دو مرحله کلّي هستند:
الف) فهم متن: که با آگاهي از معناي واژه‌هاي به کار رفته در متن حديث و چگونگي ترکيب و ارتباط آنها با يکديگر، مفهوم اوليه حديث را حاصل مي‌آورد.
ب) فهم مقصود: دست يابي به مراد و مقصود اصلي گوينده کلام، با اين پيش فرض که مفهوم اوليه متن، هميشه با مقصود گوينده کلام مطابقت ندارد.
اما پيش از اين دو، احراز صحت متن و درستي انتساب آن به معصوم(، پيش نياز اصلي، براي طي نمودن مسير فهم حديث است (تلاش‌هاي مجلسي اول در فهم حديث:ص31 ؛ و نيز رک روش فهم حديث: ص 58). به ديگر سخن، در اين مرحله، در پي آنيم تا ببينيم آنچه پس از گذشت قرن‌هاي متمادي، به عنوان کلام معصومين( به دست ما رسيده، به واقع حديث است، يا در اثر تصحيف و تحريف و اشتباهات نساخين و...، با دگرگوني به دست ما رسيده است.
محدّث نوري، هر سه مرحله را مدنظر داشته و در مستدرک الوسائل، در مواردي که نياز دانسته، آنها را به کار گرفته است. اينک، تلاش‌ها و ملاک‌هاي او در فهم حديث را، در سه بخش بيان مي‌کنيم:
