در ذيل آيه وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ (شعراء: آيه 214)، روايت «ويکون خليفتى فى أهلى» را درباره امام على( آورده است (تفسير ابن أبي حاتم: ج 9 ص 2826 ح 16015).
در ذيل آيه وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ (شعراء: آيه 219) نيز، شاخصه عقيدتى مکتب تشيّع (ناآلودگى نياکان معصومين) را مطرح مى سازد و به دو طريق از ابن عباس، در تأويل آيه، روايت مى کند که پيامبر( پيوسته در اصلاب انبيا جا به جا مى شد تا مادر، او را زائيد» (تفسير ابن أبي حاتم: ج 9 ص 2828 ح 16028 و 16029).
سيوطى، از طريق ابن أبي عمر و بزّار و طبرانى و ابن مردويه، و بيهقى از طريق مجاهد، همين تأويل را نقل مى کند و از طريق ابن مردويه از ابن عباس روايت مى کند که از پيامبر پرسيدم: وقتى آدم در بهشت بود، تو کجا بودى؟ حضرت تبسّمى کرد و فرمود: «من در صلب آدم، و سپس در صلب نوح و ابراهيم بودم، و هرگز پدران و مادران من، در همه ادوار، از راه زنا به هم نزديک نشده اند و همواره خداوند مرا از صلبى پاک به رحمى پاک، مصفّى و مهذّب منتقل ساخته، و هرگاه انشعابى در سلسله آباء من رخ مى داد، من در بهترين و پاک ترين شعبه قرار مى گرفتم» ( الدرّالمنثور: ج 5 ص98).
طبرى با آنکه هم عصر ابن أبي حاتم بوده، و کتاب تفسيرش نيز از جهات زيادى شبيه تفسير ابن أبي حاتم است، هيچ يک از اين روايات را در تفسيرش نياورده (ر.ک: تفسير طبرى: ج 19 ص 76 - 77 ) و شايد به آن دست نيافته است! با توجه به عدم نقل چنين روايتهايى در تفاسير معروفى همچون تفسير طبرى، و نقل بسيار اندک آن در ساير تفاسير اهل سنّت، نقل ابن أبي حاتم رازى، اگر نشانه علاقه و ارادت او به اهل بيت پيامبر- درود خدا بر آنان باد - نباشد، دست کم بر انصاف علمى نويسنده و دورى از تعصّبات مذهبى و گستردگى اطلاعات حديثى او گواهى مى دهد.
ز) تأليفات
ابن أبي حاتم، با داشتن آثار متنوعى در موضوع تفسير، فقه، کلام، حديث و رجال، از محققان و نويسندگان بزرگ اسلامى در روزگار خود به شمار مى آمده است. برخى از اين آثار عبارت اند از:
1. تفسير القرآن العظيم.
2. آداب الشافعى و مناقبه.
3. فضائل الامام احمد.
4. الجرح والتعديل.
5. علل الاحاديث.
6. المسند.
7. الرد على الجهميّة.
8